Rehberlik dersi KPSS Eğitim Bilimleri sınavında 10-11 soruluk bir yer tutmaktadır. Rehberlik ders notlarının bu kısmında Rehberliğin tarihçesi nedir?, Rehberliği gerekli kılan etkenler nedir?, Rehberlik nedir?, Rehberliğin amaçları nedir?, Rehberliğin ilkeleri nedir? ve Rehberlik modelleri nedir? konularına değineceğiz.

REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİM

REHBERLİĞİN TARİHÇESİ

• 1908 yılında Frank PARSONS’ un ilk meslek bürosunu açması ile başlar.
• 1913 yılında eğitimde uygulanmaya başlamıştır.
• Düzeltici ve çare bulucu anlayışla başlamıştır.
• 1960 yılından itibaren insancıl (hümanist) yaklaşıma bağlı olarak rehberlik anlayışı hızlanmıştır.

Ülkemizde ise;

• İlk olarak 1950’ de ABD’li uzmanlar sistemi incelemişler ve çalışmalar başlamıştır.
• 1953–54 yılında Gazi Üniversitesinde ders programına konulmuştur.
• 1955’de Ankara’da Demirlibahçe ilköğretim okulunda rehberlik servisi açılmıştır. (Demirlibahçe ilköğretim okulunun bahçesinde açılmıştır ama bu okulda rehberlik çalışmalı yapılmamıştır.)
• MEB 1970-71’de 24 okulda uygulama başlatmıştır.
• 1974-75’te ise bütün orta dereceli okullarda resmen yer almıştır.
• 1983’te MEB’e bağlı “ Özel Eğitim PDR Hizmetleri Genel Md.” Kurulmuş ve RAM bu müdürlüğe bağlanmıştır.
• 2006 yılında kapsamlı PDR programına geçilmiştir.

ÇAĞDAŞ EĞİTİME GÖRE EĞİTİMİN AMAÇLARI

1) Bireyi kendisi için yetiştirmek

• Meslek sahibi yapmak
• Toplumsal uyumu sağlamak
• Kendini geliştirme olanakları vermek

2) Bireyi toplum için yetiştirmek

• İyi bir vatandaş olmasını sağlamak
• Nitelikli insan gücünü sağlamak
• Bireye yaratıcı ve verimli olabilecek davranışlar kazandırmak.

ÇAĞDAŞ EĞİTİME GÖRE ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİNİN KAPSAMI

Öğrenci Kişilik Hizmetleri: Öğrencilerin öğretim faaliyetlerinden en etkili biçimde yararlanabilmelerini ve kendilerini her yönüyle geliştirmeleri için uygun ortam sağlamaya yönelik hizmetlerin tümüdür.

Bu kişilik hizmetleri şu başlıklar altında toplayabiliriz;

1) Sağlık Hizmetleri

• Sağlıkla ilgili önlemler almak.
• Sağlık eğitimi vermek
• Kontroller ve taramalar yapmak.
• Tedavi hizmetleri

2) Sosyal Yardım Hizmetleri

• Parasal yardım hizmeti
• Ek iş bulma
• Barınma hizmetleri
• Beslenme hizmetleri
• Ulaşım hizmetleri

3) Rehberlik Hizmetleri

• Bireyi tanıma hizmeti
• Bilgi toplama ve yayma hizmeti
• Yöneltme ve yerleştirme hizmet
• İzleme ve değerlendirme hizmeti
• Psikolojik danışma hizmeti
• Oryantasyon hizmeti
• Plan program hazırlama
• Müşavirlik
• Çevre ve aile ilişkileri
• Araştırma değerlendirme
• Akran temelli uygulamalar

4) Özel Yetiştirme Hizmetleri

• Başarısızlığı giderici yetiştirme hizmetleri (2012 STS )
• Özel yetenekleri geliştirme hizmetleri
• İhtiyaca göre hazırlık kursları (kpss – lys gibi.)

5) Özel Eğitim Hizmetleri

• Üstün yetenekli öğrencilere verilen hizmettir
• Özürlü öğrencilere verilen hizmettir

6) Sosyal ve Kültürel Hizmetler

• Boş zaman eğitimi verme
• Boş zamanları değerlendirme olanakları hazırlama
• Çeşitli etkinlikleri planlama

REHBERLİĞİ GEREKLİ KILAN ETKENLER

Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini gerekli kılan etmenleri üç ana başlıkta toplamak mümkündür:

1. Sosyal Kültürel ve Ekonomik Temeller

• Bilimde ve teknolojideki gelişmeler
• Toplumlar arası kültürel etkileşimin hızlanması
• İnançlar ve değerlerdeki değişmeler
• Nüfus artışı ve göçün etkisi
• Kuşaklar arası çatışmalar
• Suç işleme oranının artması
• Değişen topluma uyumun güçleşmesi.
• Aile fonksiyonlarının değişmesi.
• Meslek seçiminin zorlaşması.

2. Bireysel Temeller (Psikolojik ya da Duygusal)

• Bireysel farkların eğitimde dikkate alınması.
• Bireyin kişilik özelliklerinin çözülmesi ve tanınması
• Bireyin duygusal yönüne verilen önemin artması
• Psikoloji ve psikometrideki gelişmeler
• Ruhsal bozukluklar ve hastalıkların artması

3. Felsefi Temeller

• Toplumdaki demokratik fikir ve düşüncelerin gelişmesi
• Gelişim görevlerini yerine getirme isteği.
• İlerlemeci eğitim anlayışının benimsenmesi.
• Öğrenci merkezli yaklaşımların önemi
• Karar verme ve seçme özgürlüğü

REHBERLİK NEDİR?

Bireye yönelik, bireyin gelişimi ve uyumu için bireye yardım hizmetlerini kapsayan rehberliğin çok çeşitli tanımları yapılmıştır. Bunlardan birkaçını sıralayalım:

• Rehberlik, bireye kendini anlaması, çevresindeki olanakları tanıması ve bireyin doğru kararlar vererek özünü gerçekleştirebilmesi için yapılan sistematik ve profesyonel yardım sürecidir.
• Rehberlik, bireye kendini anlaması, problemlerini çözmesi, gerçekçi kararlar alması, kapasitesini geliştirmesi, çevresine dengeli ve sağlıklı bir uyum sağlaması ve böylece kendini gerçekleştirebilmesi için uzmanlarca yapılan psikolojik yardımlardır.
• Rehberlik tanımlarında “süreç”, “yardım”, “birey”, “kendini anlama”, “seçim yapma”, “uyum sağlama”, “kendini gerekleştirme” “profesyonel ve sistematik” kavramları ortak bir noktayı ifade etmektedir. Bu sözcükler rehberliğin özünü oluşturmaktadır.
• Rehberlik insan yaşamının tüm dönemlerini kapsar. Eğitim öğretim hizmetleri dışında, psikolojik danışma ve rehberlikten faydalanılabilir.

REHBERLİĞİN AMAÇLARI

1. Bireyin kendini tanımasını sağlamak (ilk amaç)
2. Bireye yetenek ve ilgilerini tanıtmak.
3. Bireye meslekleri tanıtmak.
4. Bireye toplumun beklentilerini tanıtmak.
5. Bireyin sorunlarının ne olduğunu tanıtmak.
6. Bu sorunları çözmek için yardımda bulunmak.
7. Bireyin iyi ilişkiler kurmasına ve hayata karşı olumlu tavırlar geliştirmesine yardımcı olmak.
8. Boş zamanları değerlendirmeye yardımcı olmak.
9. Bireye profesyonel düzeyde bilinçlendirme hizmeti sunmak.
10. Bireyin gizil güçlerinin ortaya çıkmasını ve geliştirmesini sağlamak.
11. Bireyin kendini gerçekleştirmesini sağlamak (son amaç)

Bir üst ihtiyaca geçebilmek için alttaki ihtiyaçlar belirli bir miktar karşılanması gerekir.

a) Fizyolojik ihtiyaçlar: Açlık, susuzluk, cinsellik, uyku, dinlenme, oksijen, ısınma gibi hayatımızı sürdürebilmek için gerekli olan temel ihtiyaçlarımızdır.

b) Güvenlik ihtiyaçlar: Hayatımızı tehdit eden her türlü tehlikelerden uzak canlı kalmak, sağlıklı yaşamak ve gelişmek için gerekli olan ihtiyaçlardır. Barınak, düzen ve süreklilik gerektiren bir yaşam alanı, her türlü korku, tehdit, kaygıdan uzak bir yaşam ortamı her insan için gereklidir. Bedensel güvenliğin yanında, sosyal ve ekonomik güvenliğin sağlanmasını gerektirir.

c) Ait olma – Sevgi ihtiyacı: İnsan sosyal bir varlıktır. Diğer insanlarla güven içinde yaşamak dost ve arkadaş çevresinde bulunmak başkaları tarafından sevilmek, danışma, birlik ve beraberlik sosyal bir ihtiyaçlardandır. Arkadaşlık ilişkileri, grup üyelikleri, bir meslek grubuna ait olma, bir aileye, bir millete, ülkeye ait olma bu grupta doyurulması gereken ihtiyaçlardır. Bu ihtiyaçların karşılanmaması, bireylerde, yabancılaşma, ilgisizlik, yalnızlık, umutsuzluk ve bunalım gibi duyguların ortaya çıkmasına yol açmaktadır.

d) Saygı ihtiyacı: Güç, başarı, bağımsızlık, prestij, statü, ün, taktir edilme ve saygı görmek bu düzeyde yer alan ihtiyaçlardır. İnsanlar, saygı ihtiyacını duyurduklarında kendilerine güvenip kendilerini değerli ve yeterli hissetmektedirler. Bu ihtiyacın karşılanmamasını ise aşağılık, zayıflık, değersizlik ve çaresizlik duygularını ortaya çıkarmaktadır.

e) Kendini gerçekleştirme ihtiyacı:

Kendini gerçekleştiren bireyin özellikleri:

1. Kendilerini ve doğayı olduğu gibi kabul ederler.
2. Gerçeği olduğu gibi algılayıp içinde bulundukları ortama, içinde bulundukları koşulları ön yargısız, oldukları gibi algılarlar.
3. Daha derin kişiler arası ilişkiler kurabilirler.
4. Çok sayıda arkadaşı az sayıda dostu vardır.
5. Yaşamdan gerçekten doyum alırlar.
6. Özerk bir yapıları vardır
7. Yaratıcıdırlar.
8. Sıklıkla doruk yaşantılar geçirebilirler.
9. Demokratik bir kişilik yapısına sahiptirler.
10. Kendiliğinden, doğal davranırlar. (spontanedir)
11. Kendileri dışında sorunlarla da ilgilenirler
12. Amaçlar ve araçlar arasındaki uygun ayrımları yapabilirler.
13. Yalnız kalabilme gücüne sahiptirler.
14. İnsanlarla birlikte olmaktan hoşlanırlar, ancak toplumsal kalıplara karşı çıkarlar
15. Düşmanca olmayan bir mizah anlayışına sahiptirler.
16. Anı yaşarlar.
17. Nüktedandır.
18. Gerektiğinde toplumsal sorunları sorgularlar.
19. Kültürel değişime karşı dirençlidir.
20. Gerektiğinde yardım almaktan kaçınmazlar.
21. Son kararları kendileri verirler ancak başkalarının fikirlerine de saygı duyarlar.

REHBERLİĞİN İLKELERİ

Rehberlik hizmetleri ayrım gözetmeksizin herkese açık bir hizmettir.

• Sadece sorunlu bireylerin aldığı bir hizmet değil, herkesin aldığı bir hizmettir.

Rehberlik uygulamalarının amaca ulaşabilmesi için ilgililerin iş birliği içerisinde ve ortak bir anlayış çerçevesinde hareket etmesi gerekiyor.

• Bir kurumda Rehberlik yapılabilmesi için en temel ilkedir.
• Bu iş tek başına yapılacak bir iş değildir.
• Bu iş birlikte olur.

Rehberlik hizmetlerinin temelinde insan hak ve sorumlulukları ile yakından ilgili demokratik ve insancıl bir anlayış yatar.

• Kendini gerçekleştirmek için demokratik ve insancıldır.
• Bireylere seçme hakkı, insanların düşüncelerine karar hakkı sunmaktır.
• Saygı göstermektir.

Rehberlik hizmetleri öğrenciyi merkeze alan bir eğitim sistemi öngörür.

Rehberlikte bireysel farklılıklara saygı esastır.

Rehberlik hizmetleri, bireyi bir bütün olarak, bedensel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönden gelişmesini sağlamaya çalışır.

Rehberlik hizmetleri karar verici değil, karar vermeye yardımcıdır (Özerklik).

• Herkes kendi yaşamının sorumluluğunu yüklenecek ve kararını kendi verecek.
• Bireyi tanırsan kendini tanımasına yardımcı olursun.
• Farklı şıkları sunarsan kendi karar verir.

Rehberlik uygulamaları, kurumların amaçlarına, ihtiyaçlarına, olanaklarına, problemlerine göre farklılık gösterir.

• Ankara’da ki bir okulla, Çorum’da ki bir okul da rehberlik uygulaması bir olmaz.
• Rehberlik uygulamaları değişir, çünkü en temelde birey değişir.

Rehberlik hizmetleri, eğitimin ayrılmaz ve tamamlayıcı bir parçasıdır.

• Süreç daha verimli oluyor.
• Rehberlik yapma başarısı artar.
• Güdülenmek ve dikkat çekmek rehberlik yapmaktır.
• Haliyle rehberlik yapıyorsan başarı artıyor.

Rehberlikte gönüllülük esastır.

• Bir insana yardım edebilmek için önce o insanın yardım almaya açık olması gerekiyor.
• Uzman olmayan, ya öğrenciyi uzmana gönderecek, ya da uzmanı öğrenciye yönlendirecek.

Rehberlikte gizlilik esastır.

• Danışanın izni, onayı alınmadan arada geçenler başkasına anlatılmaz.
• Her zaman gizlilik korunmaz. Bireyin veya bir başkasının hayatını tehdit eden durumlarda gizlilik esnetilebilir.
• Etik İlkedir.

Rehberlik hizmetleri hem bireye hem de topluma karşı sorumludur.

• Sadece bireyin istek ve beklentilerine göre rehberlik yapmayız.
• Aynı şekilde sadece toplumun istek ve beklentilerine göre yapmayız.

Rehberlik hizmetleri, planlı, programlı, organize ve örgütlenmiş bir şekilde, sistemli ve profesyonel düzeyde sunulmalıdır.

Rehberlik hizmetleri yaşan boyu devam eder.

• Yani Rehberlikte süreklilik esastır.
• Sorunlar iki dakikada oluşmadığı gibi iki dakikada da çözülmez.

Rehberlik süreç gerektirir.

• Seanslar şeklinde yürütülür

Bireyleri koşulsuz kabul etmek gereklidir.

Öğrencilerin kendilerini daha iyi anlamalarına yardım eder.

Problemlere çözüm bulmada yardım eder Profesyonel düzeyde sunulmalıdır.

Rehberlikte uygulamalar, yöntemler, teknikler, amaçlar, araçlar, kişiler değişebilir. Değişmeyen tek şey İLKELERDİR!

REHBERLİK MODELLERİ (YAKLAŞIMLARI)

1 ) Mesleki Yardım Süreci Olarak Rehberlik (Parsonian)

• İlk kez Parsons tarafında ortaya atılmıştır.
• İlk mesleki rehberlik kuramıdır.
• Kişinin kendine en uygun mesleği seçmesi sağlanır.
• Amerika’ya göç eden, iş arayan elemanları, kısa bir sürede eğitimden geçirerek iş bulmalarına yardımcı olmuştur.

Üç aşamada gerçekleşir.

1. Bireyi tanıma

2.Mesleği tanıma

3.Yerleştime

2) Eğitimle Kaynaşmış Süreç Olarak Rehberlik

• Brever’e göre eğitimle rehberliğin amacı aynıdır.
• Her ikisi de öğrencinin başarılı, uyumlu bir insan olmasının amaçlar. Bu yüzden rehberlik hizmetlerinin bütünlük içinde yürütülmesi gerekir.
• Ders konusunda olduğu gibi rehberlik konusunda da öğrenciye sınıfta bilgi verilmelidir.
• Bu yüzden okullara rehberlik saati konulmuştur.
• Eğitim programları, boş zaman değerlendirme, verimli ders çalışma, etkili öğrenme yöntem ve teknikleri vb. bireyleri başarıya götürecek etkenler hakkında bilgiler vermek, rehberliğin önemli işlevi olarak görülmüştür.

3) Karar Verme Süreci Olarak Rehberlik

• Birey karar vermede zorluk çektiği zaman rehberliğe ihtiyaç duyar.
• Kişinin kendini yönetebilmesi ve doğru kararlar alabilmesi için rehberliğe ihtiyaç vardır.
• Temel etken toplumsal ve kültürel olanaklarıdır.
• Rehberlik öncelikle kültürel ve toplumsal değerleri incelemelidir.
• Bu modelde rehberlik personeli meslekler, sağlık boş zaman değerlendirme gibi konularda bireylere bilgi vermeli, okul kuralları hakkında öğrencileri aydınlatmalı, insan ilişkileri alanında olumlu tutum ve beceri geliştirecek etkinlikler düzenlemek gibi görevleri yürütmelidir.

4) Özellik – Faktör ( Klinik ) Yaklaşımı (Minesota ekolü)

• Eğitim kurumlarının rehberlik hizmetine girmesinde bireysel farkların önemli rolü vardır.
• Bireysel eğitimin yapılabilmesi için kişisel ilgi ve yeteneklerin çözümlenmesi ve kişisel ihtiyaçları karşılayacak yöntemlerin oluşturulması gerekir.
• Bireylerin ayrıntılı olarak incelenmesini daha sonra gerekli kararlar için bireye yardım edilmesi gerektiğini vurgular.
• Sorunun kaynağı dışsal etkenlerle ortaya çıkarılabilir.
• Psikolojik danışma ve rehberlikte tıbbi yöntemlere yakın yöntemler kullanılmalıdır.
• Tanı için envanter, gözlem gibi dışsal teknikler kullanıldığı için birçok ölçme aracının gelişmesine yardımcı olmuştur.
• Klinik model günümüzde rehberlik ve psikolojik danışmada kullanılan birçok ölçme aracının geliştirilmesine, toplu dosya sisteminin oluşturulmasına katkıda bulunmuştur.

5) Gelişimsel Rehberlik

• Gelişimsel rehberlik aslında kendisinden önceki rehberlik yaklaşımlarının, bireyin gelişiminin sürekliliğini gözden kaçırarak, daha sınırlı gelişim gereksinimleri üzerinde yoğunlaşmalarına ve rehberliği daha çok belli problem durumlarında verilen bir hizmet olarak anlamalarına bir tepki olarak doğmuştur.
• Hümanizmin tüm dünyada yaygınlaşması, gelişim psikolojisi alanındaki çalışmalar, Havighurts’ün gelişim ödevleri ve Maslow’un çalışmaları gelişimsel rehberliğin ortaya çıkmasına katkı sağlamıştır.
• Öğrencilerin bir bütün olarak, tüm yönleri ile en iyi şeklide gelişmesini hedefleyen anlayıştır. Tüm ilgililerin işbirliği ile sunulur. Öğretimle birbirini tamamlar.
• Geleneksel ve gelişimsel rehberlik anlayışları birbirinden farklıdır.

6) Kapsamlı PDR Programı

Günümüzde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri öğrencilerin, okulda ve sınıf dışında ihtiyaç duydukları yaşantı ve becerileri tanımlama çabasıdır. Gelişimsel rehberlik anlayışı temel alınmıştır. Rehberlik öğrencilerin içinde bulunduğu gelişim dönemlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olması gerektiği savunular.

Kapsamlı PDR programını şöyle özetleyebiliriz.

• Kapsamlı PDR programları tüm öğrencilerin yararlanması amacıyla oluşturulmuştur ve gelişimsel rehberlik modeline dayanır.
• Programlar 12. sınıfın sonuna kadar tüm öğrenciler için hazırlanır. Yeterlilikler ve öğrenci kazanımları mesleki, eğitsel ve kişisel-sosyal gelişim alanlarında sınıf düzeyine göre belirlenir.
• Programın içeriği, öğrencilerin kazanmaları gereken yeterliliklerden oluşmaktadır.
• Bunlar genel olarak 1.Mesleki 2.Eğitsel 3.Kişisel sosyal gelişim alanlarında her sınıf düzeyine göre belirlenmiştir.
• Gelişimsel rehberlik organize edilmiş ve planlı müfredatı gerektirir. Okulu ve çevresini tanıma, kendini ve başkalarını tanıma, tutum ve davranışlarını anlama, karar verme ve problem çözme, kişiler arası ilişki ve iletişim becerileri, mesleki farkındalık, eğitimsel planlama ve toplumsal katılımı vb. kapsamaktadır.
• Bu kazanımlardan rehberlik saatlerinde grup etkinlikleri vs. yollarla gerçekleştirilmesinden sınıf rehber öğretmenleri sorumludur.
• Okul rehber öğretmeni ancak özel bilgi ve deneyim gerektiren uygulamalarda devreye girebilir.
• Yapılandırmacı yaklaşımdan yararlanılır.
• Verim alınabilmesi için okuldaki tüm personelin katılımı ve işbirliği esastır.

6a) Okul PDR Hizmetleri Programı Modeli

• Her okul kendi özellik ve ihtiyaçlarına göre hazırladığı okul PDR programı kapsamındaki etkinlik ve çalışmaları yürütmekle görevlidir.
• Psikolojik danışman yoksa sınıf rehber öğretmeninin uygulaması gereken rehberlik hizmetleri, okul rehberlik hizmetleri yürütme kurulu ve RAM’ın işbirliğinde yapılır.
• Okulda psikolojik danışman yoksa da rehberlik çalışmaları yürütülmelidir.
• Okul yönetiminin ve öğretmenlerin yapacakları faaliyetler vardır.
• Psikolojik danışmanın diğer çalışanlarla işbirliğine girmesi şarttır.
• PDR programının başarısı okuldaki yönetim ve öğretmenlerin desteğine ihtiyaç duyar.

Okul PDR Hizmetleri Programı Temel Süreçleri 4 temel süreci vardır:

1) Grup etkinlikleri/Rehberlik müfredatı

• Grup etkinlikleri her sınıf düzeyinde belirlenen yeterlilikleri, yani içeriği kazandırmaya yönelik hazırlanır.
• Anaokulundan 12. sınıfa kadar yapılandırılmıştır. Ardışık, gelişimsel nitelikli grup etkinliklerini kapsar.
• Rehberlik müfredatı anaokulundan ortaöğretimin son sınıfına kadar ardışık, gelişimsel ve düzenli bir şekilde yapılandırılmış grup etkinliklerini kapsar.
• MEB tarafından yayınlanan etkinlikler kitabı göz önünde bulundurulur.
• Sınıf etkinliklerinin yürütülmesinden sınıf rehber öğretmeni sorumludur.
• MEB tarafından etkinlikler kitabı yayınlanır.
• Bu etkinlikler ile öğrencilerin ihtiyaçlarını fark etmelerine yardımcı olunur.
• Beceriler (iletişim, karar verme vs) geliştirmelerine ve bu kazanılan becerilerin günlük yaşamda uygulamaları amaçlanır.
• Müfredatın işleniş sırası değiştirilemez. Aynen uygulanmak zorundadır. Değişiklik zorunlu ise ya psikolojik danışman ya da RAM’dan gelen psikolojik danışman değiştirebilir. Tüm ülkede, tüm okullarda aynı niteliklerin kazanılması zorunlu değildir.
• Okulun ve öğrencinin ihtiyacına göre farklı etkinlikler uygulanabilir. Fakat bunu okul rehber öğretmeni ya da RAM’dan gelen psikolojik danışman yapabilir.

2) Bireysel Planlama

• Öğrencilerin eğitsel ve mesleki geleceklerini iyi bir biçimde planlamalarına olanak sağlamak, kendi gelişimlerini anlamak, kendi ilgi ve becerilerini değerlendirebilmelerini sağlamak öncelikli amaçtır.
• Bireysel planlama, kendini tanıma, bireysel plan yapma, bilgi verme, yerleştirme ve izleme stratejileri uygulanarak gerçekleştirilir. Aile ve diğer okul personelinin katılımını gerektirir.

3) Müdahale Programı

• Öğrencilerin problemleri ve acil ihtiyaçlarıyla ilgilenir.
• Problemin niteliğine bağlı olarak, bireysel ya da grupla psikolojik danışma oturumları, konsültasyon, akran desteği gibi programlarla sorunlara müdahale edilebilir.
• Akran baskısı, çatışma çözümü, ailevi sorunlar, kimlik kazanma sorunu, sınav kaygısı, okuldan kaçma, okuldan ayrılma, okul başarısızlığı, düşük motivasyon gibi konular müdahale hizmetleri kapsamına girmektedir.

4) Sistem Desteği

• PDR programının oluşturulması, sürdürülmesi ve geliştirilmesini sağlayacak yönetimsel ve eğitsel etkinliklerden oluşur.
• Profesyonel gelişim, personel ve çevresel ilişkiler, öğretmenlere müşavirlik, danışma kuralları, topluma ulaşma, program yönetimi ve yürütülmesi, araştırma geliştirme alanlarında yapılacak etkinliklerini içerir.
• Psikolojik danışman öğretmenler kuruluna uygulanan rehberlik programı ile ilgili bilgi verir.
• Konferans ve panel düzenler.