Program Geliştirmeye Giriş – KPSS Ders Notu
Bu yazıda neler okuyacaksınız?
Program Geliştirme KPSS ders notlarına başlıyoruz. İlk kısımda Eğitim, Yaşantı, Kültür, Davranış, Eğitim Türleri, Türk Milli Eğitim Sistemi gibi konulara değineceğiz.
PROGRAM GELİŞTİRMEYE GİRİŞ
A. EĞİTİM
- Bireylerin kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı, istendik davranış değişikliği meydana getirme sürecidir.
1. YAŞANTI
- Bireylerin çevreleriyle kurdukları etkileşimleri sonucunda meydana gelen izlerdir.
2. KÜLTÜR
- İnsanoğlunun ortaya koyduğu maddi ve manevi ögelerdir.
- Bir yörenin ,kendine özgü yemekleri, komşuluk ilişkileri, düğün törenleri özel gün kutlamaları vb.
2.1. KÜLTÜRLEME
- Kültürel değerlerin bireylere aktarılmasıdır. 3 şekilde gerçekleşir.
1. Zoraki kültürleme: Kültürel değerlerin bireylere baskı, dayatma ve zorlama yoluyla kabul ettirilmesidir.
ÖRNEK: Asimilasyon, beyin yıkama , propaganda, baskı ve zorlamayla dil ve din değişikliği
2. Gelişigüzel kültürleme: Kültürel değerlerin bireylere plansız, istemsiz kendiliğinden kabul ettirilmesidir.
ÖRNEK: Bayramlarda, cenazelerde çocukların büyüklerini gözlemleyerek tutum ve davranış öğrenmeleri
3. Kasıtlı kültürleme: Kültürel değerlerin belirli bir amaç dahilinde, planlı olarak hazırlanıp bireylere aktarılmasıdır.
ÖRNEK: Okullarda okutulan derslerden Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Halk kültürü kasıtlı kültürleme kapsamındadır.
2.2. KÜLTÜRLEŞME
- Farklı kültürlerden olan bireylerin karşılıklı olarak birbirlerinin kültürlerinden etkilenmeleridir.
- ÖRNEK: Kıbrıs’ ta üniversite eğitimi alan iki ev arkadaşından biri Azeri diğeri Kayserilidir. Azeri olan arkadaşına halk oyunlarını öğretirken, Kayserili olanın mantı öğretmesidir.
2.3. KÜLTÜRLENME
- Farklı iki kültürün ya da alt kültürlerin bir araya gelerek oluşturduğu yeni orijinal kültüre denir.
- ÖRNEK: Gecekondu kültürü
3. DAVRANIŞ
- Organizmanın uyarıcılara verdiği tepkilerdir. (eğitimde öğrenme ürünü olan istendik davranışları konu alır). Davranışlar gözlenebilir ve istendik olmalıdır.
- ÖRNEK: Sosyal beceriler, anadilini etkin kullanma vb.
B. EĞİTİM TÜRLERİ ve DİĞER KAVRAMLAR
1. FORMAL EĞİTİM
- Belirli bir mekan gerektiren, planlı- programlı-kasıtlı; önceden belirlenmiş hedefleri olan, uzman kişilerin gözetiminde kontrollü olarak yapılan, kazanılan becerilerin kişilere göre değişiklik göstermediği, istendik yöndeki eğitimdir.
- Örgün ve yaygın eğitim olarak ikiye ayrılır.
1.1. ÖRGÜN EĞİTİM
- Okullarda verilen, planlı ve kasıtlı olan, ön-koşul sağlama zorunluluğu olan ( yaş ), belirli bir aşamaya kadar zorunlu olan, uzun süreli olup süreç sonunda diploma verilen, öğretmenlerce gerçekleşen eğitimdir.
- Okulöncesi ( zorunlu değil ), İlkokul, ortaokul, lise, yüksek öğretim
1.2. YAYGIN EĞİTİM
- Örgün eğitim sistemine hiç katılmamış, örgün eğitimi yarıda bırakmak zorunda kalan ya da örgün eğitimin bir kademesinde bulunan kişilerin ilgi istek ve ihtiyaçlarına yönelik ,
- Ön koşul özelliği ve zorunluluğu olmayan, kısa süreli olan, süreç sonunda sertifika ya da katılım belgesi verilen eğitimdir.
- ÖRNEK: Özel kurslar, etüt eğitim merkezleri, özel taşıt sürücü kursları, açık ilköğretim okulu, açık öğretim liseleri, halk eğitim merkezleri
- Yaygın Eğitim 2’ye ayrılır; Halk eğitim ve Hizmet İçi Eğitim
1.2.1. HALK EĞİTİM
- Farklı meslek ve yaş gruplarından bireylerin bir araya gelerek, gönüllülük esasıyla başvurduğu, mesleki bilgi ve becerilerini artıran, kişisel gelişimlerine katkı sağlayan, kısa süreli olan, süreç sonunda öğrencilere sertifika yada katılım belgesi verilen eğitimdir.
1.2.2. HİZMET İÇİ EĞİTİM
- Aynı meslek grubunda bulunan bireylere bağlı bulundukları bakanlıkça verilen, bireylerin hem mesleki donanımlarını hem de kişisel gelişimlerine katkısı olan, kısa süreli olup, süreç sonunda sertifika yada katılım belgesi verilen eğitimdir.
- 3’e ayrılır:
- İLERİ EĞİTİM: Mesleki eskimişliği gidermek için verilen eğitimdir.
- İLAVE EĞİTİM: Mesleki bilgilere eklemeler olduğunda verilen eğitimdir.
- İŞBAŞINDA EĞİTİM: Stajyer öğretmen – usta öğretmen kontrolünde mesleğini öğrenir.
2. İNFORMAL EĞİTİM
- Belirli bir mekanı olmayan, plansız- programsız, gelişigüzel, kendiliğinden gerçekleşen, kazanılan davranışların istendikte – istenmedikte olabildiği, uzman bir öğreticinin bulunmadığı, hayatın içinde kendiliğinden oluşan eğitimdir.
- ÖRNEK: Bir kız çocuğunun evde annesinden dikiş nakış öğrenmesi informal eğitim, gidip bunu halk eğitim kurslarında öğrenmesi formal eğitimdir.
ÖĞRETİM: Eğitimin okullarda sürdürülen kısmıdır. Okullarda yapılan planlı, kontrollü ve örgütlenmiş faaliyetlere “öğretim” denir.
ÖĞRETME: Öğrenmeyi sağlama etkinlikleridir.
ÖĞRENME: Bireylerin kendi yaşantısı yoluyla meydana gelen kalıcı izli değişimlerdir.
EĞİTİM | ÖĞRETİM |
Her yerde olabilir. | Okullarla sınırlıdır. |
Hayat boyudur. | Sınırlı zamandır. |
Öğretimi içine alır. | Eğitimin bir kısmıdır. |
Her türlü bilgi deneyim. | Belirlenmiş hedefler |
Eğitimin aracıdır. | Eğitim amaçtır. |
İstenmedik davranışlarda görülebilir. | Planlı olduğundan istendik davranışlar görülür. |
3. EĞİTİMİN İŞLEVLERİ
3.1. BİREYSEL İŞLEV
- Eğitim ,bireyin kendini gerçekleştirmesini sağlar.
- Olumlu benlik algısını sağlar, insanlarla kolay anlaşabilme, başarılı kimlik statüsüne sahip olma, bireyin ilgi ve ihtiyaçlarına cevap vermek.
3.2. SOSYAL (TOPLUMSAL) İŞLEV
- Eğitim, bireylerin sosyalleşme becerilerini sağlar, empati becerisini geliştirir, farklı kültür ve değerlere uyum sağlar, toplumsal değerleri benimser, kültürel mirası yeni kuşaklara aktarır.
3.3.EKONOMİK İŞLEV
- Eğitim, bireylerin iyi üretici, iyi tüketici, nitelikli insan gücü oluşmasını, meslek sahibi olmayı, var olan kaynakları geleceği düşünerek kullanmayı öğretir.
3.4. SİYASAL İŞLEV
- Eğitim bireylere bilinçli seçmen, lider yetiştirme, iyi vatandaş olma özelliklerini kazandırır.
3.5. FELSEFİ İŞLEV
- Eğitim bireylere düşünme gücünü geliştirme, çok yönlü bakış açısı geliştirme, sorgulama, yargılama, eleştirme, iyiyi, doğruyu arama becerisi kazandırır.
3.6. GİZİL İŞLEV
- Eğitim bireylere statü sağlar, çocuk bakımını öğretir, eş seçimini sağlayabilir, suçu azaltır, tanıdık çevre oluşturur.
C. BİR SİSTEM OLARAK EĞİTİM
Sistem belirli ögelerden oluşan yapıdır. 3 tür sistem vardır.
1. AÇIK SİSTEM
- Girdi, işlem ,çıktı ve dönüt ögelerinden oluşan, en az bir hedefi gerçekleştirmek üzere kullanılan, sonucuna göre yeniden düzenlenen dirik (uygulama) bir örüntüdür.
- Türk Eğitim Sistemi, açık sistemdir.
2. YARI AÇIK SİSTEM
- Girdi, işlem, çıktı ögelerinden oluşur. Sistem yeterli ve düzenli dönüt özelliğine sahip değildir.
- Bu tür sistemler, dinamiklik özelliği taşımazlar.
- Eğitimde daha çok gelişigüzel uygulamalar vardır.
3. KAPALI SİSTEM
- Yeterli girdi ve çıktıya sahip olmayan sistemdir.
- Aynı zamanda dönüt ögesi de yoktur.
D. TÜRK MİLLİ EĞİTİM SİSTEMİ TÜRK MİLLİ EĞİTİMİNİN TEMEL İLKELERİ
Türk Milli Eğitim Sistemi’ne yön veren temel ilkeler;
1. GENELLİK ve EŞİTLİK
Eğitim kurumları din, dil, ırk ve cinsiyet ayrımı yapılmaksızın herkese açıktır. Eğitimde hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınmaz.
2. FERDİN ve TOPLUMUN İHTİYAÇLARI
Milli Eğitim hizmeti, Türk vatandaşlarının istek ve kabiliyetleriyle Türk toplumunun ihtiyaçlarına göre düzenlenir.
3. YÖNELTME
Fertler, eğitimleri süresince ilgi, istidat(yetenek ) ve kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda ilgili okullara yöneltilerek yetiştirilirler.
4. EĞİTİM HAKKI
Temel eğitim görmek, her Türk vatandaşının hakkıdır. Okul çağına gelen her T.C vatandaşı okula gitmelidir.
5. FIRSAT ve İMKAN EŞİTLİĞİ
Eğitimde kadın, erkek herkese fırsat ve imkan eşitliği sağlanır. Maddi imkanlardan yoksun başarılı öğrencilerin en yüksek eğitim kademelerine kadar öğrenim görmeleri sağlamak için parasız yatılılık, burs, kredi yardımları yapılır.
6. SÜREKLİLİK
Hayat boyu öğrenmedir (KPSS)
7. KARMA EĞİTİM
Okullarda kız ve erkek, karma eğitim yapılması esastır.
8. ATATÜRK İLKE ve İNKILAPLARI ve ATATÜRK MİLLİYETÇİLİĞİ
Eğitim sistemimizin her kademesinde hazırlanıp uygulanan programlarda Atatürk Milliyetçiliği temel olarak alınır.
9. DEMOKRASİ EĞİTİMİ
Hür ve demokratik bir toplum düzeninin gerçekleşmesi ve sürekliliği için vatandaşların sahip olması gereken demokrasi bilincinin öğrencilere öğretilmesidir.
10. BİLİMSELLİK
Her derece ve türdeki eğitim metotlarıyla ders araç ve gereçleri, bilimsel ve teknolojik esaslara ve yeniliklere , çevre ve ülke ihtiyaçlarına göre sürekli gelişir.
11. PLANLILIK
Milli eğitimin gelişmesi iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınma hedeflerine uygun olarak mesleki ve teknik eğitime ağırlık verecek biçimde planlanır ve gerçekleştirilir.
12. LAİKLİK
Türk Milli Eğitiminde laiklik esastır. Din kültürü ve ahlak öğretimi ilköğretim okulları ile lise ve dengi okullarda okutulan zorunlu dersler arasında yer alır.
13. OKUL AİLE İŞBİRLİĞİ
Okul aile birliklerinin kuruluş ve işleyişi Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
14. HER YERDE EĞİTİM
Resmi, özel ve gönüllü her kuruluşun eğitimle ilgili faaliyetleri , bakanlığın denetimindedir.
F*ckin¦ awesome issues here. I¦m very glad to look your article. Thanks a lot and i am taking a look forward to contact you. Will you kindly drop me a e-mail?
you are in reality a just right webmaster. The website loading pace is incredible. It sort of feels that you’re doing any distinctive trick. Furthermore, The contents are masterwork. you have performed a fantastic process in this matter!
Thank you.