Program Geliştirme KPSS ders notlarına Program Geliştirmenin Temelleri ile devam ediyoruz. Bu konu kapsamında Tarihi temel, psikolojik temel, toplumsal temel, ekonomik temel, konu alanı temeli, bireysel temek, felsefi temel ve yaklaşımlar gibi konulara değineceğiz.

PROGRAM GELİŞTİRMENİN TEMELLERİ

1. TARİHİ TEMEL

Tarihi temelin bir bilim olarak ortaya çıkışından günümüze kadar yapılan çalışmaların sonuçlarına bakılır.

2. PSİKOLOJİK TEMEL

• Bir programın düzenlenmesinde eğitim psikolojisinin verileri, “nasıl ve ne zaman “ sorularına cevap verir.
• Psikoloji temelde öğrenme ve öğretme süreçlerini anlamak için gereken temelleri sağlamaktır.
• Hedeflerin bireylerin bedensel ve zihinsel gelişim özelliklerine uygunluğu açısından yararlanılır.

3. TOPLUMSAL TEMEL

• Kültürel değerlerin aktarılması eğitimin en önemli işlevidir.
• Bu nedenle program geliştirilirken toplumun değerleri, ihtiyaçları göz önünde bulundurulur.
• Bilimsel ve teknolojik gelişmeler toplumu etkiler bu nedenle bireyler, bu değişimler için iyi eğitilmelidirler.
• Toplumun iş gücü ihtiyacı dikkate alınmalıdır.
• Toplumsal ihtiyaçlar belirlendikten sonra , hedefler ona göre belirlenir, bireylerde ona göre yetiştirilir.

4. EKONOMİK TEMEL

• Eğitim, insana yapılan uzun vadede yatırımdır.
• Toplumun insan gücü ihtiyacını karşılamak için ekonomik temeller göz önünde bulunmaktadır.
• Ayrıca yapılacak programın bütçeye getireceği yük, maliyet ve katkılar için ekonomik temellerden yararlanılır.

5. KONU ALANI TEMELİ

• Konu alanındaki değişmeler program geliştirmeyi gerekli kılar.
• Ne ve neyi? sorularının bir yanıtını da konu alanı verir.

6. BİREYSEL TEMEL

• Eğitim programının bireylerin ilgi ve ihtiyaçlarına yönelik hazırlanmasıyla ilgilidir.
• Öğrencilere seçenek sunulabilmeli, bireysel farklılıklara uygun öğretim yapılabilmesine yardımcı olacak şekilde hazırlanmalıdır.

7. FELSEFİ TEMEL

• Eğitim hedeflerinin tutarlılığını sağlar.
• Öncelikle hedefleri saptar, geleceğe yönelik tahminlerde bulunur, niçin sorusuna cevap arar?

1. Hedefleri önem sırasına koymada,
2. Hedefler arası tutarlılığın iç ve dış tutarlılık bakımından denetlenmesini sağlamada,
3. Eğitim bilimleri ve diğer bilimlerin bulgularını bütünleştirerek eğitim uygulamalarına geniş bir açıdan bakmayı sağlamada,
4. Eğitimde geçmişle bugün, bugünle gelecek arasında bir bağ kurulmasını sağlamada,
5. Eğitim etkinliklerinin dayandığı kuramsal temelleri inceleyerek onları eleştirmede,
6. Bilimsel bilgiler ile uygulama sonuçlarını birleştirerek ülkenin toplumsal – ekonomik yapısı ve değerler sistemi ile tutarlı olacak kuramlar geliştirmede,
7. Eğitimcilerin eğitimi tüm yönleriyle görmelerini sağlamada, – Program tasarısına yön vermede,
8. Temel sayıltıları açıklığa kavuşturmada,
9. Aday hedeflere yenisini eklemede kullanılır.

FELSEFENİN İLGİ ALANLARI

1. VARLIK FELSEFESİ (ONTOLOJİ)

• Varlığın özünü, çekirdeğini, ilk nedenini yani “arkhe”sini arayıp bulmaya çalışan felsefi disiplindir.

2. AKSİYOLOJİ (DEĞERLER FELSEFESİ)

• Etik ve estetik konularını inceleyen disiplindir. İnsani tüm değerleri kapsar.
• İyi – kötü, ahlaklı – ahlaksız, erdemli – erdemsiz, doğru – yanlış (Etik) konular ile güzel – çirkin (Estetik) konular üzerinde yoğunlaşır.
• Değerlerin kaynağı var mıdır, yok mudur? Mutlak değer mümkün müdür? gibi sorulara cevap arar.

3. BİLGİ FELSEFESİ (EPİSTEMOLOJİ)

• Bilginin kaynağını, doğasını, ilkelerini ve çeşitlerini ele alıp inceleyen felsefi disiplindir.
• Bilgi nedir? Kaynakları var mıdır? Varsa nelerdir? Gerçek bilinebilir mi? Doğru veya yanlış bilgi nedir? Mutlak bilgi var mıdır? gibi sorulara cevap arar.

4. MANTIK

• Doğru düşünme ve kurallarını inceler.

FELSEFİ YAKLAŞIMLAR ve FELSEFELER

1. DAİMİCİLİK (İDEALİZM – REALİZM)

Eğitimin amacı: Üstün yetenekli, elit, seçkin, entelektüel, üstün karakterli bireyler yetiştirmektir. Yeni nesillere doğruluğu kanıtlanmış bilgileri aktararak onları hayata hazırlamaktır.

Okulun görevi: Öğrencileri zihinsel ve ahlaki olarak gelişimlerini sağlamak, hayata hazırlamaktır.

İpucu kavramlar: Evrensel eğitim, geleneksel yöntemler, değişmeyen ve evrensel konular, klasik eser eğitimi, entelektüel eğitim, seçkin- elit birey.

2. ESASİCİLİK (REALİZM – İDEALİZM)

Eğitimin amacı: Yeni nesillere ortak bilgileri ve kültürel değerleri aktarmak ( başat kültür ), bireylerin zihinsel gelişimlerine yardımcı olmak

Okulun görevi: Temel ve değişmez kültürel değerleri aktarmaktır. Yetenekli kişileri eğitmektir.

İpucu kavramlar: Öğretmen otoritesi, sıkı çalışma ve zorlama, ezberci anlayış, temel becerilerin öğretilmesi, kültürel mirasın aktarılması.

3. İLERLEMECİLİK (PRAGMATİZM)

Eğitimin amacı: Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve bireysel farklarını temel alan bir öğretim düzenlemek, demokratik ve sosyal hayatı geliştirmek.

Okulun görevi: Sosyal problemlere ağırlık vermek, demokratik ve işbirlikli öğrenme süreçleriyle öğrencilere problem çözme becerileri kazandırmak.

İpucu kavramlar: Öğrenci merkezli ve aktif katılımlı öğretim, öğretmen rehber ve yol gösterici, demokratik ortam ve işbirlikli öğrenme, eğitim hayatın kendisidir.

4. YENİDEN KURMACILIK (PRAGMATİZM – VAROLUŞCULUK)

Eğitimin amacı: Toplumu yeniden düzenlemek ve şekillendirmek.

Okulun görevi: Toplumun değişim merkezidir.

İpucu kavramlar: Eğitim toplumu yeniden şekillendirmeli ve düzenlemeli, okul ve öğretmen değişimin temsilcileri, yenileşme ve reform.

Eğitimdeki felsefi yaklaşımlar;

1. Geleneksel: İdealizm, realizm
2. Çağdaş: Pragmatizm, varoluşculuk

Eğitim Felsefeleri

1. Geleneksel: Daimicilik , esasicilik
2. Çağdaş: İlerlemecilik, yeniden kurmacılık