Gelişim Psikolojisi – KPSS Ders Notu
Bu yazıda neler okuyacaksınız?
Bu yazıda Gelişim Psikolojisinin Temel Kavramlarına, Gelişimi Etkileyen Faktörlere, Gelişimin İlkelerine ve Gelişim Görevlerine değineceğiz.
GELİŞİM PSİKOLOJİSİ
Gelişim: Organizmanın döllenmeden ölüme kadar bedensel, zihinsel, sosyal ve duygusal yönden geçirdiği sürekli ve düzenli değişimlere gelişim denir. Gelişim niteliksel ve niceliksel bir süreci ifade etmektedir.
Gelişme: Büyüme, olgunlaşma ve öğrenme sonucunda bireyde meydana gelen gözlenebilir nitelikteki değişimlerdir. Yani gelişim bir süreç iken gelişme bir üründür. Örneğin psiko-motor gelişim sürecinde çocuğun ağaca tırmanabilmesi devinimsel bir gelişmedir. (Senemoğlu,2005)
Bu doğrultuda gelişim psikolojisini de şu şekilde tanımlayabiliriz: “Bireylerin hayatları boyunca geçirdikleri biyolojik ve psikolojik değişimleri ve bireysel farklılıkları inceleyen bilim dalına gelişim psikolojisi ” denir.
- Bilişsel gelişim bir süreçtir ama okuma, yazma, öğrenme bir ürün niteliği taşıdığı için gelişmedir.
- Dil gelişimi bir süreçtir ama konuşmaya başlama bir ürün niteliği taşıdığı için gelişmedir.
- Fiziksel gelişim bir süreçtir ama 75 kiloya ulaşmak bir ürün niteliği taşıdığı için gelişmedir.
Değişim: Organizmanın bir durumdan başka bir duruma geçmesidir. Sistematik, olumlu ve uyum sağlayıcı olabileceği gibi, tesadüfi ve olumsuz da olabilir. Olumlu yöndeki değişimler gelişim, olumsuz yöndekiler ise gerileme içermektedir. Değişim gelişimi kapsar.
Her gelişim bir değişimdir fakat her değişim bir gelişim değildir.
GELİŞİM PSİKOLOJİSİNDE TEMEL KAVRAMLAR
Büyüme
- Boy, kilo ve hacim yönünde meydana gelen artışlara büyüme denir.
- Büyümenin en hızlı olduğu birinci dönem doğum öncesi dönem, ikinci dönem bebeklik ve üçüncü dönem ise ergenlik dönemidir.
- Büyüme yaşa bağlı değişiklikleri ifade eder.
- Yaşa göre boy
- Yaşa göre ağırlık
- Yaşa göre baş çevresi
- Boya göre ağırlık büyüme ile ilgilidir.
Büyüme fiziksel ve niceldir.
- Örnekler: Bir çocuğun kilosu yetmediği için askeri okullara girememesinin temel sebebi yeterli büyüme gösterememesidir.
- Boyu yetişmediği için bardağı masadan alamayan bir çocuğun problemi büyüme ile ilgilidir.
- Saçların uzaması büyümedir.
- Her hangi bir yere yetişme büyümedir.
DİKKAT !!! Bireysel farkların incelenmesi gelişim psikolojisinin alanına girer.
Bireylerin yaşam boyu geçirdiği değişimleri gelişim psikolojisi inceler.
Öğrenme ilkelerinin incelenmesi öğrenme psikolojisi alanına girer.
Gelişim özellikleri ve öğrenme ilkeleri birlikte ele alınmış ise eğitim psikolojisi alanına girer.
Olgunlaşma
- Olgunlaşma, öğrenme yaşantılarından bağımsız, biyolojik olarak kalıtım tarafından kontrol edilen bir süreçtir.
- Yani olgunlaşma, bireyin bir işi yapabilmesi için doğuştan getirdiği birtakım potansiyellerin çevresel etkilere dayanmaksızın zaman içerisinde kendiliğinden ortaya çıkmasıdır.
- Olgunlaşma kavramı yaş, zeka, sinir sistemi ve kaslarla doğrudan alakalı bir kavramdır.
- Örneğin bir çocuğun yazı yazabilmesi için parmaklardaki ince kasların olgunlaşması ve zeka olarak da yeterli olgunluğa ulaşması gerekir.
- Yeterlilik durumudur
- Kalıtımla ilgilidir
- Yaşa bağlıdır
- Çevreden bağımsızdır
- Olgunlaşmaya bağlı yapılan davranışlar öğrenme değildir.
- Olgunlaşma olmadan öğrenme olmaz.
Örnekler:
- Bir çocuğun tuvalet eğitimi alabilmesi için öncelikle bu işle ilgili kasların olgunlaşması gereklidir.
- 5 yaşındaki bir çocuk henüz kasları olgunlaşmadığı için kalemi sopa tutar gibi tutacaktır.
- 4–5 yaşlarındaki çocukların ayakkabılarını bağlayamamalarının temel sebebi olgunlaşmanın yetersiz olmasıdır.
- Belli bir yaşa kadar çocukların 2 tekerlekli bisiklet süremeyişlerinin nedeni denge kurabilecek zihin olgunluğuna ve pedal çevirebilecek kas olgunluğuna erişememeleridir.
- Olgunlaşma fiziksel gelişime büyük ölçüde etki eder.
- Yürümeye başlama, dik oturabilme gibi. Olgunlaşma ve büyüme kavramları fiziksel gelişim ile ilgilidir.
- Olgunlaşma bireyin fiziksel gelişimine doğrudan etki eder.
- Birçok psiko-motor davranışın yapılması olgunlaşmaya bağlıdır.
- Örneğin; çocuğun kas ve kemik yapısı yeterli olgunluğa gelmeden, ne kadar yürüme alıştırması yaparsak yaptıralım, çocuk yürümeyi öğrenemez.
Hazırbulunuşluk
- Hazırbulunuşluk; bireyin zihinsel, sosyal ve bedensel yönden öğrenmeye açık olması demektir.
- Bireyin yaşı, gelişimi, olgunluk düzeyi, ilgi ve tutumları, motivasyonu, sağlık durumu gibi etkenler hazırbulunuşluk düzeyini etkiler.
- Hazırbulunuşluk düzeyini bireyin eğitim pazarına getirdiği özelliklerin tümü olarak ifade etmektedir.
- Bölme işlemini öğrenecek bir çocuğun toplama, çıkarma ve çarpmayı bilmesinin yanı sıra gerekli zihinsel olgunluğa da ulaşmış olması gerekmektedir.
- Bisiklet sürecek bir çocuğun, bisiklet sürmeyi sürecek olgunluğa erişmiş olmasının yanı sıra bisiklet kullanmaya istekli ve önkoşul davranışları kazanmış olması gereklidir.
- 20 yaşına gelmiş bir kişinin yabancı dil konuşamaması olgunlaşma ile açıklanamaz.
- Çünkü bu kişinin yabancı dil konuşamamasının temel sebebi ön öğrenmelerdir.
- Beden eğitimi dersinde çıkan öğrencilerin derse ilgisiz olmaları hazırbulunuşluk ile ilgilidir.
- Hasta bir öğrencinin anlatılan dersi anlayamaması hazırbulunuşluk seviyesinin yetersizliğini gösterir.
- İli ve ihtiyaçları doğrultusunda olmadığı için futbol oynamamak hazırbulunuşluk ile ilgilidir.
- Matematik sınavına hazırlamayan öğrencinin bu dersten başarısız olması hazırbulunuşluk ile açıklanabilir.
Öğrenme
- Tekrar ve yaşantı sonucunda bireyde meydana gelen kalıcı izli davranış değişikliğine öğrenme denir.
- Olgunlaşma çevre ve yaşantılardan bağımsız iken, öğrenmede anne- baba, öğretmen yada onların yerine geçen yetişkinlerin rolü büyüktür.
- Olgunlaşma sonucu ortaya çıkan yürüme gibi davranışlar, alkol ve hastalık gibi, bir madde veya olayın etkisiyle meydana gelen davranışlar, refleks davranışlar ve içgüdüsel davranışlar öğrenme olarak kabul edilmez.
BÜYÜME – OLGUNLAŞMA – ÖN ÖĞRENME HAZIRBULUNUŞLUK – ÖĞRENME – GELİŞİM – DEĞİŞİM
- Şeklinde bir sıralama vardır.
- Kapsamı en dar kavram BÜYÜME kapsamı en geniş kavram ise DEĞİŞİM’dir.
GELİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1. KALITIM
- Kişiye anne – babadan genetik yolla geçen yetenek ve özelliklerdir.
- Genotip ve fenotip özellikler kalıtımın temelini oluşturur.
- Genotip bireyin kromozomlarında var olan potansiyel özelliklerdir.
- Fenotip ise, nispeten çevrenin etkisiyle genetik (genotip) ve çevresel etkenlerin yarattığı özelliklerin canlının dış görünüşündeki yansımasıdır.
- Fenotipin diğer ismi dış yapıdır.
- Örneğin bir kişide müzik yeteneği genotip olarak varolabilir.
- Fakat bunun uygun koşullarda ortaya çıkması ve gözlenmesi fenotiptir.
Mutasyon (değişim): Yeni döllere aktarılacak kalıtsal bilgide, genellikle fiziksel ya da kimyasal dış etkenlerin uyarısıyla, bazen de kendiliğinden ortaya çıkan değişiklik.
Adaptasyon: Adaptasyon, canlıların yeni ortamlarda yaşamasını sağlayan kalıtsal değişikliktir. Adaptasyon, yapısal ya da davranışsal olabilir. Uzun süreli olabildiği gibi kısa süreli de gözlenebilir.
- Kutup ayılarının burun ve kulakları daha küçüktür.
- Çöl farelerinin uzun kuyruklu ve geniş vücutlu olması.
2. ÇEVRE
- Bireyin içinde yaşadığı ve etkilendiği tüm uyarıcılara çevre denir.
- Anne karnındaki beslenme ve annenin psikolojik durumundan kaynaklanan sorunlar doğum öncesi çevreye örnektir.
- Doğumda kullanılan yanlış teknikler ve travmalar doğum esnası çevreye örnektir.
- Aile ve arkadaş çevresi, kitle iletişim araçları, kültür, stres vs. ise doğum sonrası çevreye örnek olarak verilebilir.
Modifikasyon: Çevre etkisiyle vücut hücrelerinde görülen ve kalıtsal olmayan değişikliklere modifikasyon denir. Değişme kesinlikle kalıtsal değildir.
- Esmerleşme veya vücut geliştirme gibi.
3. ZAMAN (DÖNEM)
- Gelişim süreci içerisinde belirli zaman dilimlerinde belirli özellikler ön plana çıkmaktadır.
- Bu özelliklerin ön plana çıktığı gelişim alanlarına dönem ya da zaman denir.
- Her döneme has belirli nitelikler veya sorunlar vardır.
- Bu dönemler evrenseldir ve değişmez bir sıra ile birbirini izlerler.
- Yani bir gelişim dönemi yaşanmadan diğerine atlanmaz. Bebeklik yaşanmadan ilk çocukluğa geçilemeyeceği gibi.
- Zaman kavramı iki alt başlık halinde incelenebilir. Bunlar kritik dönem ve tarihsel zamandır.
a. Kritik Dönem
- Bazı gelişim dönemlerinde birey öğrenmeye ve uyarıcılara karşı daha duyarlıdır ve bu dönemlerde bazı öğrenme yaşantıları daha hızlı kazanılmaktadır.
- Bu dönemlere kritik dönem denmektedir.
- Kritik dönemde “zamanlama” kavramı ön plana çıkmaktadır.
- Bu dönemde kazanılmayan davranışlar veya özelliklerin ileride kazanılması çok güç veya imkânsız olmaktadır.
- Bazı gelişim dönemlerinde uygun çevre koşullarının sağlanması durumunda kazanımlar daha çabuk ve etkili olur.
- Organizmanın yaş değişkenine göre belirli becerileri kazanmada etkili olduğu döneme kritik dönem denir.
- Bir çocuğun yürümesi için kritik dönem bir buçuk yaş civarıdır. Bu dönemde yürüyemeyen bir çocuk ileride yürüme ile ilgili problemler yaşayabilir.
- Okula başlayıp ikinci sınıfa geçtiği halde okuma yazma öğrenememiş bir çocuk, ikinci sınıfta kazanması gereken davranışları kazanamaz veya kazanmakta büyük zorluklar yaşar. Bu yüzden, ilköğretimin birinci sınıfı okuma yazma öğrenme açısından kritiktir.
- Bebeklik dönemi, çocukların çevreye güven duygularının gelişmesi için kritik dönemdir. (Bowlby,1965) Zaman kavramı içerisinde duyarlı zaman aralığı kavramı ise; bireyin zaman içerisinde bir işi yapabilmesidir. Örneğin: 40 yaşında birinin yabancı dil öğrenmesi veya 30 yaşında birinin araba sürmeyi öğrenmesi.
b. Tarihsel Zaman
- Toplumların gelişiminde yeniliklere ve değişimlere yol açan zaman dilimleri tarihsel zaman denir.
- Teknolojik gelişmeler, doğal afet veya savaşlar insanların yaşamında önemli değişimlere neden olduğu için bu tür olaylar birer tarihsel zamandır.
- 2. Dünya Savaşı birçok insanı etkilemiş bu olay hakkında çekilen birçok film seyreden çocukların gelişiminde ve oyunlarında etkili olmuştur. Bu yüzden bu savaşı tarihsel zamana örnek olarak verebiliriz.
- 17 Ağustos Depreminden önce, depreme dayanıklı bina veya deprem bölgeleri şeklinde bir sınıflama halk arasında yoktu. Ama bu deprem Türk toplumunun gelişimini derinden etkileyerek bu kavramları hatırlamamıza neden olmuştur.
GELİŞİMİN İLKELERİ
- Gelişimin evrensel bir kavram olduğunu daha önce belirtmiştik.
- Bir çocuğun gelişim dönemleri, içinde yaşamakta olduğu kültürden veya çevreden etkilenebilir ama her zaman aynı sırada ve özellikte gerçekleşir.
- Bunun yanı sıra gelişim psikolojisi de bir bilim dalı olarak tüm bilim adamları tarafından kabul edilen bazı ilkeler doğrultusunda incelenmektedir. Bu ilkeler bazı başlıklar altında aşağıdaki gibi gruplandırılabilir.
1. Gelişim çevre, kalıtım ve zamanın ortak ürünüdür.
- Birçok özelliğin sadece doğuştan getirilmesi yeterli değildir.
- Bu özelliklerin mutlaka çevreyle de etkileşime girmesi gereklidir ki organizma gelişim gösterebilsin.
- Bazı özellikler tamamen kalıtımın ürünü olabilir ama genel anlamda tek başına çevre ya da kalıtım belirleyici olamaz.
- Zekâ doğuştan getirilmesi gereken bir özelliktir ama kullanılmasında, çevreyle etkileşime girmek çok önemli bir etkiye sahiptir.
- Kişilik özellikleri doğuştan getirilen ve sonradan çevreyle etkileşimle kazanılan özelliklerin tümüdür.
- Resim yeteneğinin yüksek olması iyi bir ressam olmak için yeterli değildir.
2. Gelişim nöbetleşe devam eder.
- Nöbetleşelik, çeşitli dönemlerde bazı gelişim alanlarının ön plana çıkabileceğini belirten bir kavramdır.
- Bir gelişim alanı ön plana çıkarken, diğeri yavaşlayabilir.
- Konuşmaya başlayan bir çocuk, yürümede duraklama gösterebilir. Bu konuşmanın ön plana çıkmasından kaynaklanmaktadır.
- İlk çocukluk döneminde bilişsel gelişim bir önceki döneme göre hızlıdır ama büyüme yavaşlar.
3. Gelişim bir bütündür.
- Yani bireyin fiziksel, bilişsel, zihinsel ve sosyal gelişimi birbirini etkilemektedir.
- Bu yüzden gelişim incelenirken gelişim alanlarının bütünü göz önünde bulundurulmalıdır.
- Fiziksel açıdan sevimli ve güzel bir çocuk, etraftan fazlaca ilgi gördüğü için sosyal açıdan da aktif bir kişi olabilir. Böylece fiziksel gelişim sosyal gelişimi etkilemiş olur.
- Derslerde başarılı bir öğrenci, diğer çocuklara göre öğretmenler tarafından daha fazla sevilebilir. Böyle bir örnekte de, zihinsel gelişimin duygusal gelişimi etkilediği söylenebilir.
4. Gelişim süreklidir ve belli aşamalarda gerçekleşir.
- Yani gelişim belli bir birikimle (binişiklik) oluşur.
- Her aşama önceki dönemlerin özelliklerini kapsar ve ona dayalıdır.
- Aynı zamanda bir sonraki döneme hazırlayıcıdır. Bunun yanı sıra gelişim ileri doğrudur yani bireye olumlu özellikler katar. Bu yüzden her değişim bir gelişim değildir.
- Çocuklar işlem öncesi dönemde mantıksız akıl yürütmeler yaparken, bir sonraki dönemde somut daha sonraki dönemde soyut düşünmeye başlar. Bunlar birbirine bağlıdır ve belirli bir sıra ile ortaya çıkar.
- Çocuk önce tek bir kelime ile iletişim sağlar, sonra cümle kurar ve en sona gramer yapısına uygun bir şekilde konuşmaya başlar.
5. Gelişimde kritik dönemler vardır.
- Bireyin bazı özellikler açısından çevreye daha duyarlı olduğu ve daha hızlı öğrendiği dönemlerdir.
- Bu dönemlerde kazanılmayan davranışlar veya yapılmayan öğrenmelerin ilerleyen yıllarda telafi edilmesi çok güç olabilir ve geri dönülmez sonuçlar doğurur.
- İngilizce öğrenmek için kritik yaş 6 – 12 yaşlarıdır. Bu dönemde yabancı dil öğrenemeyen birisi daha sonra bu konuda çok zorlanır. Öğrense bile hiçbir zaman kritik yaş aralığındaki kadar etkili olamaz.
- Kimlik kazanmada kritik yaşlar 12 – 18 arasıdır. Çünkü bu dönemde birey “ben kimim” sorusuna daha yoğun bir şekilde odaklanır, model alma ve taklit yoluyla uygun bir kimlik kazanmaya çalışır.
- Bebeklik dönemi çocukların çevreye güven duygularının gelişmesi için kritik dönemdir.
6. Gelişimde bireysel farklılıklar vardır.
- Her çocuğun kalıtsal yollarla getirdiği özellikler bir olmayacağı gibi çevreyle etkileşimi ve öğrenmesi de aynı olmaz. Bu yüzden sosyo-ekonomik düzeyin yüksek olması, beslenme alışkanlıkları, sağlık ve etkileşim koşullarının durumu, cinsiyet farklılıkları, ilgiler, yetenekler ve kültür gibi nedenlerden dolayı, bazı çocuklar, diğerlerine göre daha hızlı veya daha yavaş gelişim gösterebilir.
- Yürümeye başlamada kritik dönem 18 ay civarıdır, ama kimi çocuklar birkaç ay önce yürüyebilir. Bu durum bireysel farkla açıklanır.
- Çocuğun ilk kelimeyi türetmesinde 12 – 18 aylar arası kritik dönemdir. Ama bazı bir çocuk diğer akranlarından bir müddet sonra veya önce konuşmaya başlayabilir.
- Kız çocuklarının daha erken olgunlaşması veya bir çocuğun diğerinden daha yetenekli olması
- Bazı sıcak iklimlerde yetişen çocukların, soğuk iklimde yetişenlere oranla ergenlik belirtilerini daha erken göstermeleri bireysel farktır.
7. Gelişimde belli yönelimler vardır
7a. Gelişim baştan aşağı doğrudur
- Organizmada önce baş sonra başa yakın bölgeler olan omuzlar büyür ve olgunlaşır. Bu gelişim süreci daha sonra bacaklar ve ayaklara doğru devam eder.
- Bebeklerin doğduklarında kafalarının, vücutlarının ve ayaklara oranla büyük durmasının sebebi budur. Fakat daha sonra göğüs, en sonra bacak ve ayaklar oranlı hale gelecek şekilde vücut gelişimi tamamlar.
- Çocuk önce kafasını kontrol etmeye başlar, daha sonra sırasıyla göğüs, karın, bacak ve ayakların kontrolünü sağlar. 7
7b. Gelişim içten dışa doğrudur
- İç organlar gelişimini tamamlamadan kol ve bacaklar gelişimini tamamlamaz.
- İçten dışa olması ise önce en içteki organların gelişmesini ve bu gelişimin dışa doğru devam etmesini belirtir.
- Bu durumun temel nedeni hayati öneme sahip organların önce gelişmesidir.
7c. Gelişim genelden özele doğrudur
- Genel davranışlar önce, özel ve ince davranışlar daha sonra yapılır. Yani bir vücut organı ile önce büyük kas gelişimi gerektiren hareketler, daha sonra küçük kas gelişimi gerektiren hareketler yapılır.
- Bir çocuk oyuncağa hamle yaparken ilk başlarda tüm vücudu ile yuvarlanarak gitmeyi dener. İlerleyen aylarda bu ayaklarını ve ellerini bu davranışta kullanmaya başlar.
- Çocuk kalemi önce bütün avucu ile bir sopa gibi tutarken, daha sonra küçük kas gelişimi ile birlikte parmakları ile istenen biçimde tutmaya başlayabilir.
- Çocuğun bir topu önce gövdesi ile daha sonra el ve parmaklarıyla tutması.
8. Gelişimin ilk yılları önemlidir
- Çünkü gelişimin en hızlı olduğu dönemdir. Bu yüzden gelişimin ilk yıllarında çocuğa mümkün olduğu kadar çok uyarıcı sunulmalı ve mevcut gizil güçlerin ortaya çıkarılması için gerekli ortam ve koşullar sağlanmalıdır.
- Ayrıca gelişimin ilk yılları sayılabilecek doğum öncesi ve bebeklik dönemlerinde kritik dönem sayısı hayli fazladır. Dolayısıyla bu dönemlerde organizmanın gelişimine daha büyük önem verilmeli ve ihtiyaçlarına karşı duyarlı olunmalıdır.
- Bebeklik döneminde anne sütü alamayan çocuklarda bunun telafi edilmesi mümkün olmayabilir.
- Doğum öncesi dönemde çocuklar, doğum sonrasına göre çevresel koşullardan daha fazla etkilenir ve ortaya çıkabilecek kusurlar kalıcı olur.
9. Gelişim yordanabilir bir sıra izler
- Gelişimsel süreçte meydana gelen olaylar, belli bir sıra içerisinde, düzenli biçimde olur. Bu nedenle bireyin gelişimsel özelliklerinin ne zaman, ne şekilde gerçekleşeceğini tahmin etmek mümkündür.
GELİŞİM GÖREVLERİ
- Havighurst gelişim görevlerini tanımlarken kritik dönem kavramından yola çıkmıştır.
- Aslında bu görevlerin hepsi içinde bulunulan dönem için kazanılması gerekilen kritik davranışlardır.
- Bu görevleri başarı ile tamamlanırsa gelecek görevleri de olumlu etkiler ve kişiyi mutlu eder.
- Aksi takdirde mutsuzluğa neden olur. Çoğu zaman aynı kültürde aynı görevler yerine getirilir.
- Bu görevler belirsiz değil açık seçiktir.
- Bu görevler dönemler halinde aşağıda verilmiştir:
1. Bebeklik – Süt Dönemi (0–2 Yaş)
- Doğum sonrası çevreye uyum sağlama.
- Nefes alıp verme. Katı yiyecekler yeme.
- Dışkı kontrolünü sağlama.
- Uyuma ve uyanık kalma.
2. İlk Çocukluk – Okul Öncesi (2–6 Yaş)
- Yürümeyi ve konuşmayı öğrenme.
- Cinsel kimlik kazanma ve cinsiyet farklarını öğrenme.
- Cinsel gösterişsizliğin öğrenilmesi
- Öz bakım becerilerini öğrenme.
- Kavramlar oluşturma ve dil öğrenme.
- Okuma yazmaya hazır hale gelme.
- Doğru – yanlış ayrımını yapabilme (vicdan gelişiminin temelleri atılır).
3. Son Çocukluk – Okul Dönemi (6–12 Yaş)
- Okuma yazma ve hesap ile ilgili temel becerileri kazanma.
- Bağımsız hareket edebilme ve sorumluluk alabilme (Kişisel bağımsızlığına ulaşma ).
- Uygun cinsel roller öğrenme.
- Vicdan sistemi geliştirme.
- Yaşıtlarına ve kendine karşı olumlu tutum geliştirme.
- Gündelik oyunlar için fiziksel becerileri edinme.
4. Ergenlik (12–18 Yaş)
- Her iki cins yaşıtları ile olumlu ilişkiler geliştirme.
- Erkeksi veya kadınsı rollere erişme.
- Duygusal bağımsızlığına kavuşma.
- Bedenini kabul etme ve etkili kullanma.
- Bir meslek seçme ve hazırlanma.
- Evlilik ve aile hayatına hazırlanma.
- Bir değerler ve ahlak sistemi edinme.
- Toplumsal sorumluluk alma isteği duyma
5. Genç Yetişkinlik (18–30 Yaş)
- Eş seçme ve aile kurma.
- Çocuk yetiştirme.
- İş bulma ve ev geçindirme.
- Vatandaşlık sorumluluklarını üstlenme.
- Topluma uyumlu sosyal bir gruba girme.
6. Yetişkinlik – Orta Yetişkinlik (30–60 Yaş)
- Ekonomik bir yaşam standardı kurma ve sürdürme.
- Çocuklarını sorumlu birer yetişkin olarak yetiştirme.
- Orta yaşın fizyolojik değişikliklerini benimseme.
- Kendini bir kişi olarak eşi ile ilişkilendirme.
7. Yaşlılık – İleri Yetişkinlik (60 ve Üzeri)
- Azalan güce ve sağlık sorunlarına uyum sağlama.
- Emekliliğe ve azalan gelire uyum sağlama.
- Eşin ve yakınların ölümüne uyum sağlama.
- Yaş grubu ile açık bir yakınlık kurma.
- Toplumsal sorumluluklarını yerine getirme.
DİKKAT! Gelişim görevlerinin oluşumunu etkileyen üç önemli faktör vardır:
Olgunlaşma, toplumsal beklentiler, kişisel değerler. Bu açıdan gelişim görevleri toplumun tüm bireyleri açısından ortak olsa da bireysel farklar gözlenir.
Örneğin erken olgunlaşma ve toplumsal beklentilere uygun olarak bazı bölgelerde ergenlik dönemi sonlarında evlilikler gözlenebilir. Ya da kişisel değerler doğrultusunda birey genç yetişkinlikte yerine getirmesi gereken bu görevi, sonraki döneme bırakabilir.
Hocam Allah razı olsun her akşam takip ediyorum yeni notlara bakıyorum öytyi ve öğrenmeyi notlarınızdan tekrar ettim ölçme ve program geliştirmede eksikliklerim var inşallah onlarıda paylaşırsınız
Merhabalar Bekir Hocam, amin cümlemizden diyerek başlayayım. Elimden geldiğince hızlı şekilde notları eklemeye çalışıyorum. Biraz geç aldığım bir karardı KPSS alanı hakkında bölüm oluşturmak. Gelişim psikolojisinin ardından Ölçme ve Değerlendirme’ye geçeceğim. Sanırım 2 hafta içinde tüm eğitim bilimleri dersleri bitmiş olur. İyi çalışmalar, Allah emeğinizi boşa vermesin.