Fiziksel Gelişim Dönemleri – KPSS Ders Notu

0 531 3 dakika okuma süresi

Bu yazıda neler okuyacaksınız?

Bu yazıda Gelişim Psikolojisinde Fiziksel Gelişim konusuna değineceğiz.

FİZİKSEL GELİŞİM DÖNEMLERİ

Büyüme ve gelişmenin en hızlı olduğu dönemdir.
Anne ve babadan 23’er kromozom gelir.
23 kromozomun 22’şer tanesi otozom 1’er tanesi gonozomdur.
Anneden XX gonozomu gelir Babadan XY gonozomu gelir.
Anneden X babadan X gelirse çocuk KIZ
Anneden X babadan Y gelirse çocuk ERKEK olur.
Cinsiyetin belirlenmesinde babadan gelen gonozom etkileyicidir.
Fakat insanlar sahip olduğu bütün genetik özellikleri fenotipe çevirmezler.
Görünüşte kendini gösteren gene “dominant” gen; etkisiz ve gizli kalan, fakat diğer döllere özellikleri aktarılmaya devam eden gene de “çekinik” (resesif) gen denir.
Bir ferdin her hücresinde sahip olduğu genlerin toplamı ise onun genotipini meydana getirir.
Zigotun oluşmasıyla başlayan doğum öncesi dönem üç alt bölümde incelenmektedir.

Bu evrede organizmaya oğulcuk adı verilmektedir.
Temel faaliyet organların ayrımlaşmaya ve biçimlenmeye başlar.
Kalp bu 3. haftanın sonunda görevini yapmaya başlar.
Çok kritik bir dönemdir.
Bu dönemde solunum sistemi, dolaşım sistemi ve iç organlardaki gelişime endoderm (iç tabaka)
Kas ve iskelet sistemi gelişimine mezoderm (orta tabaka)
Deri, saç, duyu organları ve sinir sistemi gelişimine ise ektoderm (dış tabaka) denir.

Sekiz hafta sonrasından doğuma kadar geçen süreye ise fetüs dönemi denir.
Cenin adındaki organizma minyatür bir insan şeklini almıştır.
Kemikleşme bu dönemde başlamaktadır.
Beşinci ayın sonunda bir bebek birçok davranışı kazanabilir.
Gözlerini kırpıyor, tekme atabiliyor, ortamdaki gürültü ve ışığı hissedebiliyordur.

NOT: Doğum öncesi dönemde tüm hormonlar görevini yapmaya başlar.

NOT: Görevini yapmaya başlayan ilk organ KALP‘dir. (Doğum öncesi 3. hafta)

Görevini yapmaya başlayan ilk duyu organı İŞİTME duyusudur. (Doğum öncesi 5. ay)

Gelişimin doğum öncesi dönemden sonra en hızlı olduğu ikinci dönemdir.
Doğumda; Boy: 48 – 52 cm
Kilo: 3 – 3.5 kg
Baş: doğumda vücudun 1/4’ü kadar yetişkinlikte ise vücudun 1/8’i kadar olur.
Diğer taraftan bebek doğduğunda, vücudunu kontrol edecek güçte değildir.
Vücudun denetim altına alınması, büyüme, olgunlaşma ve öğrenmeyi gerektirir.
İlkel ve var olma refleksleri bu dönemde görülür.
İlkel refleksler ilk altı ayda kaybolurken var olma refleksleri yaşam boyu devam eder.
Fakat ilkel refleksler spastik özürlülerde kayıp olmaz.
Hareketsel açıdan refleks ve kontrolsüz genel davranışlarla dünyaya gelen bebek dönemin sonuna kadar motor gelişiminde büyük ilerleme sağlar.
Duyu organları incelendiğinde 2 yaşındaki bebeğin, bir yetişkin kadar iyi gördüğü anlaşılmıştır.
Bebekler 4 aylık olana kadar sadece ani ve şiddetli seslerle irkilirken, 4 aydan sonra sesin yönünü bulur, 6 aydan sonra ise sesin yerini tam olarak tahmin edebilirler.

Büyüme hızının yavaşladığı bu dönemdeki çocukların etkinlik düzeyleri çok yüksektir.
İlgilerini çeken bir şeyler olmadığı sürece yerlerinde duramazlar.
Büyüme hızı yavaşlamıştır.
Buna karşılık sinir sistemi gelişimi olgunlaşmasını büyük oranda bu dönemde tamamlar.
Tüm yiyecekleri sindirebilir hale gelir.
Çocuklar bu dönemde karmaşık motor becerileri ilk kez sağlamasına rağmen ince kas gelişiminin gerektiren birtakım hareketleri yapmakta hala zorlanılmaktadır.
Çünkü ince kas gelişimi ve el – göz koordinasyonu yeterli düzeye hala ulaşmamıştır.
Bu yüzden çocuğa büyük kas gelişimini destekleyici çalışmalar yapılmalıdır.
Örneğin iğne deliğinden iplik geçiremez veya ayakkabılarının bağcığını bağlayamazlar.

Diğer bazı özellikler şöyle sıralanabilir:

Dönemin sonunda kalp atım hızı yavaşlayarak 6 yaş civarında yetişkinlerin hızını benzer.
Erkek çocukları kızlardan daha ağır ve uzundur.
Gözler küçük nesne ve becerilere odaklanamaz.

Dönemin sonlarına kadar büyüme hızı hala yavaştır.
Dönemin sonunda ergenliğe giriş belirtilerinin ortaya çıkması ile büyüme tekrar hızlanır.
Son çocukluk döneminde küçük (İnce) kaslar artık iyice gelişir.
İnce hareketleri yapmakta kızlar erkeklere göre daha ustadır.
Nedeni ise olgunlaşma kızlarda daha erken gözlenir.
Yine bunun bir sonucu olarak dönemin sonlarında kız çocukları daha ağır ve uzundur.
Bu dönemde çocuklar sık sık büyüme ağrılarından şikâyet edebilirler.
Bu dönem içerisinde yüz yapısında da belirgin değişiklikler yaşanmaktadır.

Ortalama olarak kızlar ergenliğe erkeklerden 2 yıl önce girerler.
Kızlar 9 – 11, Erkekler 11 – 13 yaş.
Ancak 13 yaşına gelindiğinde durum değişiklik gösterir ve erkeklerin beden yapıları kızlara göre daha iri olur.
Ergenliğin ilk belirtileri kızlarda göğüslerdeki büyümedir.
Erkeklerde ise testislerdeki şişmedir.
Orantısız büyümeye bağlı olarak bir takım sakarlıklar ortaya çıkabilir.
Testesteron (erkeklik) ve Östrojen (kadınlık) hormonu HIZLI salgılanır.

NOT: Tüm hormonlar doğum öncesinde salgılanmaya başlar.

DİKKAT

Son çocukluğun sonunda büyüme tekrar hız kazanır.
Son çocuklukta kızlar daha iri ve beceriklidir.
Ergenliğe kız çocukları daha erken girerler.
Ergenliğin ilk belirtileri kızlarda göğüslerdeki büyümedir. Erkeklerde ise testislerdeki şişme ergenliğin ilk göstergesi olur.
Son çocuklukta kız çocukları erken olgunlaşmadan olumsuz, erkekler ise olumlu etkilenir.
Ergenlikte bedensel büyümeye bağlı sakarlıklar gözlenebilir.
İkincil cinsiyet özellikleri son çocuklukta ortaya çıkar. (Dış görünüş ile ilgilidirler).
Birincil cinsiyet özellikleri tamamen ergenlikte ortaya çıkar. (Doğrudan üremeyle ilgilidirler).
Cinsiyet hormonları anne karnında salgılanmaya başlar ama ergenlikte hız kazanır.

Etiketler