Bu yazıda neler okuyacaksınız?
Bu çalışma yaprağında Bağımlı değişken, bağımsız değişken ve kontrol değişkeni nedir? Nasıl bulunur? konularını ve alıştırma sorularını bulabilirsiniz.
Çalışma yaprağını en altta çalışma yaprağını indir linkine tıklayarak indirebilirsiniz.
BAĞIMLI DEĞİŞKEN, BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN VE KONTROL DEĞİŞKENİ ÇALIŞMA YAPRAĞI
Bağımlı Değişken
- Bir deneyde merak edilen, araştırılan, deneyin yapılmasına sebep olan durumdur.
- Bir deneyde yalnızca bir tane bağımlı değişken vardır.
- Bağımsız değişken tarafından etkilenir.
Bağımsız Değişken
- Bir deneyin sonucunu etkileyen ve araştırmacı tarafından değiştirilen değişkenlerdir.
- Bir deneyde yalnızca bir tane bağımsız değişken vardır.
- Bağımlı değişkeni yani araştırma konusunu doğrudan etkiler.
Kontrol Değişkeni
- Bir deneyde bağımsız değişken dışında deneyi etkileyebilecek tüm değişkenlerin
kontrol altına alınıp, sabit tutulduğu değişkenlerdir. - Bir deneyde birden fazla kontrol değişkeni olabilir.
ÖRNEK
Mahmut, 100 gr buzun erime süresinin verilen ısı miktarına bağlı olarak değişip değişmediğini merak etmektedir. Bu yüzden iki ayrı kaba 100 gr ağırlığında buz küpleri yerleştirmiştir. Birinci kabı bir ısı kaynağına, ikinci kabı iki ısı kaynağına yerleştiriyor ve kaplardaki buzların tamamı eriyene kadar gözlemliyor.
Bu deneyin;
Bağımlı değişken: Buzun erime süresi
Bağımsız değişken: Verilen ısı miktarı
Kontrol değişkeni: Kap türü, buzların ağırlıkları
Deneyde verilen bilgilere baktığımızda araştırılan konu (merak edilen şey) eşit miktarda ki buzların erime süreleridir. Bu deneyin bağımlı değişkenidir. Deneyde buzun erimesinin verilen ısı miktarı ile alakalı olup olmadığı araştırılmak istenmektedir. Bu yüzden buzlara farklı miktarda ısı verilmektedir. Bu deneyin bağımsız değişkeni olmaktadır. Deneyde ısının dışında buzun erime süresini etkileyebilecek olan buz miktarı, kap türü gibi değişkenler kontrol altına alınmış iki düzenekte de sabit tutulmuştur. Bunlar kontrol değişkenleridir.