F.5.5.1. Işığın Yayılması

Önerilen Süre : 4 ders saati

Konu / Kavramlar: Işığın yayılması

F.5.5.1.1. Bir kaynaktan çıkan ışığın her yönde ve doğrusal bir yol izlediğini gözlemleyerek çizimle gösterir.

IŞIĞIN YAYILMASI 

1. IŞIK NASIL YAYILIR?

• Işık bir enerjidir.
• Bir ışık kaynağından ışık ışınları, her yöne doğrular boyunca ışık yayar.
• Işık doğrusal olarak yayılır.
• Işık, ışınlar çizilerek gösterilir.
• Işık ışınlarının önüne bir engel gelmediği sürece ilerlemesine devam eder.
• Işık saydam ortamlarda (Hava, su, cam …) ve boşlukta yayılır.
• Işığın yayılabilmesi için maddesel ortama ihtiyacı yoktur.

1.2. Işığın Doğrusal Yolla Yayıldığı Nasıl Anlaşılır?

1. Bulutların arasından gelen ışığın doğrusal olarak ilerlediğini görürüz.
2. Sahnede spot ışıkları ışığın doğrusal olarak yayıldığını gösterir.
3. Yanan bir muma düz bir boru ile bakıldığında görülür, eğri boru ile bakıldığında ışığın görülmez.
4. Deniz fenerinden çıkan ışık ışınları etrafa doğrusal yayılır.
5. Araçların farlarından çıkan ışığın sadece ön tarafı aydınlatır.
6. El fenerinden çıkan ışık doğrusal yayılır.
7. Futbol sahalarında kullanılan aydınlatma ışıkları doğrusal yayılır.
8. Gölgenin oluşması ışığın doğrusal yayıldığını gösterir.
9. Tam gölgenin oluşması sırasında cisim ile gölgesinin birbirine benzemesi ışığın doğrusal yayıldığını gösterir.
10. Güneş ve Ay tutulması ışığın doğrusal yayıldığını gösterir.

• Işık ışınları gerçekte yoktur, ışığın izlediği yolu göstermek için ışınlardan yararlanılır.
• Mum bir ışık kaynağıdır, etrafa ışık yayar. Yaydığı ışığı göstermek için ışınlar çizilir.
  (Işın: Ucunda ok işareti olan çizgi)

2. IŞIK KAYNAKLARI

• Etrafa ışık saçan maddeler ışık kaynağıdır.
• Işık kaynakları doğal ve yapay olmak üzere ikiye ayrılır.

2.1. Doğal Işık Kaynakları

• Doğal ışık kaynakları kendiliğinden ışık verir. İnsanlar tarafından üretilmezler.

Doğal Işık Kaynaklarına Örnekler

• Güneş (En büyük doğal ışık kaynağımızdır)
• Yıldızlar
• Yıldırım
• Şimşek
• Ateş böceği
• Fener balığı
• Lav
• Arora (Kuzey ışıkları)
• Yakamoz (Işık saçan planktonlar)
• Işık saçan denizanası

2.2. Yapay Işık Kaynakları

İnsanlar tarafından yapılmış ışık kaynaklarıdır.

Yapay Işık Kaynaklarına Örnekler

• Mum
• El feneri
• Ampul
• Meşale
• Ateş
• Gaz lambası