Ölçme ve Değerlendirme KPSS ders notlarında ilk konumuz Ölçme ve Değerlendirme nedir? Ölçme türleri, ölçek türleri, ölçüt ve ölçüt türleri, ölçme ve değerlendirme arasındaki farklar, ölçme ve değerlendirme arasındaki ilişki konularını ele alacağız.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

1. ÖLÇME 

• Bir niteliğin gözlemlenip, gözlem sonuçlarının sayı ve sembollerle ifade edilmesine ölçme denir.

Ölçme işleminde;

1. Ölçülecek özellik belirlenir.
2. Ölçülecek özellik sayı ve sembollerle ifade edilir.

➢ Faruk, 175 cm’dir.

➢ Kerem, 75 kg’dır.

➢ Faruk, esmerdir.

➢ Faruk, evlidir.

➢ Faruk’un kan grubu 0 (-)’dir.

➢ Faruk, KPSS’ den 90 puan almıştır.

➢ Faruk, sınıf ortalamasının üstünde puan almıştır.

➢ Sınıfta 30 öğrenci vardır.

➢ Hava sıcaklığı 25 derecedir.

➢ Sınıfta 15 erkek, 15 kız öğrenci vardır.

➢ Faruk, sınıfın en uzun boylu öğrencisidir.

➢ Faruk, KPSS de 1. Olmuştur.

➢ İki binanın karşılaştırılıp birinin daha yüksek olduğunun söylenmesi.

Ölçme;

1. Betimleme ve tasvir etmektir.
2. Özellikleri sıralama ve sınıflama işlemidir.

A. ÖLÇME SÜRECİNİN ELEMANLARI

1. ÖLÇME KURALI

Ölçme yapılmadan önce ve ölçmenin nasıl yapılacağı hakkında bilgi veren kurallardır.

➢ Her soru 2 puandır.

➢ 1. Ve 2. Sorular 15 puan diğer sorular 10 puandır.

➢ 4 yanlış 1 doğruyu götürür.

➢ Doğru cevaplara + , yanlış cevaplara – sembolü verilecektir.

➢ Sınav süreniz 80 dakikadır.

➢ Sınav başladıktan sonra ilk 15 dakika dışarı çıkamazsınız.

➢ Sınav yönergeleri

➢ Puanlama anahtarı

2. ÖLÇÜM

Ölçme yapıldıktan sonra elde edilen sayı, sembol ve sıfatlardır. ÖLÇÜM, ölçmenin sonucudur.

➢ 185, 80, Kumral, Bekar, B+, 90, 30, 25, 15 -15, Uzun boylu, 1., Yüksek bina

Ölçme ve değerlendirme süreci:

1. NİTELİK ( Boy uzunluğu, kilo vb )
2. ÖLÇME ARACI (Metre , baskül )
3. ÖLÇME KURALI ( 1m=100cm, 1kg=1000gr)
4. ÖLÇME (Ali, 180cm’dir.)
5. ÖLÇÜM (180)
6. ÖLÇÜT (170cm üstü takıma alınacaktır.)
7. KARŞILAŞTIRMA (180 > 170)
8. DEĞERLENDİRME ( Ali, takıma alındı.)

B. ÖLÇME TÜRLERİ

1. DOĞRUDAN (TEMEL) ÖLÇME

• Ölçülecek nitelikle ölçme aracı arasında bir değişken katılmadan yapılan ölçmedir.
• Ölçülmek istenen bir özelliğin aynı cinsten bir birimle ölçülmesidir.

Doğrudan ölçmeler:

1. Doğal birimlerin kullanıldığı yerler:

• Sınıfımız 20 adımdır.
• Sıranın boyu 4 karıştır.
• Havuzun boyu 20 kulaçtır.

2. Duyu organlarıyla yapılan ölçmeler:

• Masmavi deniz çok güzel.
• Sınıfımız çok gürültülü.

3. Psikomotor (devinişsel) alanla ilgili ölçmeler doğrudan ölçülür.

• Ancak puan veriliyorsa dolaylı ölçülür.
• Basketbol dersindeki öğrencileri gözlemlemek doğrudan, puan vermek dolaylıdır.
• Resim dersinde çizim yapanları denetlemek doğrudan, puan vermek dolaylıdır.

4. Ölçülecek özellikle ölçme aracı aynı özelliği taşıyorsa:

• Kefeli terazide KÜTLE ile KÜTLE ölçmek, (kpss)
• Kefeli terazide AĞIRLIK İLE AĞIRLIK ölçmek,
• Uzunlukla uzunluğu ölçmek,
• Hacimle hacmi ölçmek,
• Litre ile litreyi ölçmek,
• Boy uzunluğunun ölçülmesi,
• Arkadaş sayısının belirlenmesi,
• Sahip olunan kitap sayısı,
• Devam edilen ders sayısı,
• Boy sırasına dizme, sıralama,
• Kronometre

NOT: Doğrudan ölçmelerin güvenirliği dolaylı ölçmelerden daha yüksektir. Eğitimde boy ölçümünde , öğrencileri sıralamada, performansların gözleminde kullanılır. Eğitimde özellikle dolaylı ölçmeye daha fazla yer verilmiştir.

2. DOLAYLI (GÖSTERGEYLE) ÖLÇME

• Bir özelliği başka bir özellikten faydalanarak yapılan ölçmeye dolaylı ölçme denir.
• Ölçülen özellikle ölçme aracının özellikleri farklıdır.
• Tüm sayaçlarla yapılan ölçmeler (makara)
• Termometreyle sıcaklığın ölçülmesi (civa)
• Yaylı kantarla ağırlığın ölçülmesi (yayın gerilimi)
• Baskülle ağırlığın ölçülmesi (ibre )
• Renkli küpler kullanılarak zekanın ölçülmesi
• Eğitimde kullanılan testler (kişilik,ilgi,zeka…)
• Ali’nin IQ ‘su 120 çıktı
• Öğrencinin dört işlem becerilerinin ölçülmesi
• Yollardaki levhalara göre aracın kullanılması
• Alkolmetreyle alkolün ölçülmesi
• Tansiyon aletiyle tansiyonun ölçülmesi
• Şekerölçerle vücuttaki glikoz miktarının belirlenmesi
• Saat
• Miladi ve hicri takvim

3. TÜRETİLMİŞ ÖLÇME

• Ölçülmek istenen özelliğin birden fazla değişken yardımıyla ölçülmesidir.
• Farklı özelliklerin bir araya gelerek formüle edilmesiyle bir özelliğin ölçülme işlemidir.
• Yol = hız * zaman 
• IQ = (ZEKA YAŞI / GERÇEK YAŞ) * 100 
• D = m / v, (özkütle =kütle/hacim)
• Nüfus yoğunluğu = kişi sayısı / alan

C. ÖLÇMEDE SIFIR

Ölçmede sıfır, Mutlak ve Bağıl olarak ikiye ayrılır.

1. MUTLAK SIFIR

• Gerçek yokluğu ifade eder.
• Matematiksel düşünüldüğünde alacağı değerler (+) ve + sonsuz aralığındadır.
• (-) Değer almaz.
• Metredeki sıfır,
• Kronometredeki sıfır,
• Sayaçlardaki sıfır,
• Hız kadranındaki sıfır,
• Basküldeki sıfır,
• Doğal birimlerdeki sıfır, ( karış, adım, tane…)
• Kütle, hacim, yoğunluktaki sıfır,
• Saat süre tutulduğunda,
• Takvim süre tutulduğunda,
• Sınıfta ‘0’kişi var,
• Kelvin termometresindeki sıfır

NOT: Kelvin termometresinin -273 başlangıç noktasıdır. Fakat bu sıcaklıkta maddeler, canlılar sahip oldukları özellikleri kaybederler, gerçek yokluk görülür.

2. BAĞIL (İZAFİ, GÖRELİ, TANIMLANMIŞ) SIFIR

• Gerçek yokluğu ifade etmez.
• Matematiksel düşünüldüğünde alacağı değerler (-) ve (+) sonsuz aralığıdır.
• Termometredeki sıfır (CELCIUS)
• Eğitimde kullanılan sıfır,
• Sıfır beden,
• Rakımdaki sıfır,
• Saat ve takvim

ÖZEL ÖRNEKLER: ( 2 türlü de sorulabilir, mesela ağaç boyu yerin altında ki uzunlukta olabilir yerin üstündeki uzunlukta olabilir.)

• Saç uzunluğu,
• Bina boyu,
• Ağaç boyu,
• Tırnak uzunluğu,

D. ÖLÇMEDE BİRİM

• Bir ölçme aracının en küçük parçasına birim denir.
• Bir testteki 1 soru,
• Cetveldeki 1 cm,
• Basküldeki 1 kg birimdir.

2’ye ayrılır.

1. DOĞAL BİRİM: Herkes tarafından kabul edilen, uzmanlar tarafından belirlenmemiş olan, sonuçları kişiden kişiye değişebilen, bölündüğünde özelliğini kaybeden birimdir. ÖRNEK: Karış, kulaç, fiske, adım, ayak.
2. YAPAY (TANIMLANMIŞ) BİRİM: Uzmanlar tarafından belli kurallara göre tanımlanmış ve bölündüğünde özelliğini kaybetmeyen birimdir. ÖRNEK: metre, kg, saat, dakika, lira, kuruş, puan, derece, soru.

Birimlerin 3 özelliği vardır.

1. EŞİTLİK

• Ölçme aracını oluşturan birimlerin, birim aralıklarının birbirine eşit olmasıdır. Bu nedenle sonuçlar kişiden kişiye değişmez.
• Metrede her bir santimin birbirine eşit olması, (1 m= 100cm)
• 1 kg=1000gr
• 1 saat =60 dakika

NOT: Yapay birimlerin eşitlik özelliği varken doğal birimlerin eşitlik özelliği yoktur.

2. GENELLİK

• Birimlerin evrensel olmasıdır. Aynı iş için aynı birimlerin tüm dünyada kullanılmasıdır.
• ZAMAN = SAAT, DAKİKA
• SICAKLIK = DERECE, SANTİGRAT
• EĞİTİM =PUAN ➢ AĞIRLIK = KG
• UZUNLUK =METRE

NOT: Yapay birimlerin genellik özelliği varken doğal birimlerin genellik özelliği yoktur.

NOT: Genelliği olan her birimin eşitlik özelliği vardır. Fakat eşitlik özelliği olan her birimin genellik özelliği yoktur.

3. KULLANIŞLIK

• Birimin ölçülecek özelliğe uygun olmasıdır, ekonomik olmasıdır, kolay elde edilebilir olmasıdır ve yorumlanabilir olmalıdır.
• Altının miligram,
• kömürün ton ile tartılması birimin kullanışlı olduğunu gösterir.

E. ÖLÇEK VE ÖLÇEK TÜRLERİ

• Ölçme işleminin temel amacı, ölçülen özelliklerin birbirlerinden farklılığını belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda ölçmeler düzeylere ayrılır.
• Değişmez birimlerle bölmelenmiş ölçme aracına ölçek denir.
• En az güvenilir olandan en güvenilir olana doğru:

1. Sınıflama ( Adlandırma – Nominal )
2. Sıralama (Derecelendirme – Ordinal )
3. Eşit Aralıklı
4. Eşit Oranlı

1. SINIFLAMA ÖLÇEĞİ (ADLANDIRMA- NOMİNAL)

• Birey yada nesnelerin belirli bir özelliğe sahip oluşları bakımından gruplandırılmasını içerir.

GENEL ÖZELLİKLERİ

• En basit ölçeklerdir,
• En az güvenilir ölçekledir,
• Belli bir başlangıç noktası yoktur,
• Kendisine ait tanımlı yada tanımsız bir birimi yoktur,
• Azlık çokluk ifade etmezler,
• Karşılaştırma yapılmaz,
• Miktar belirtmez,
• Dört işlem yapılmaz,
• Saymaya dayalı işlemler yapılır (mod, frekans, basit yüzdelikler)
• Kullanılan sayısal ifadelerin matematiksel anlamı yoktur, tanıma ve ayırt etmede kullanılır.

ÖRNEKLER

• İllere verilen plaka numaraları,
• Caddelere, sokaklara verilen numaralar (adlandırma)
• T.C Kimlik numaraları,
• Ehliyet türleri,
• Tutulan takımlar,
• Kan grupları,
• Sarışınlar ,esmerler, kumrallar,
• Gözlüklüler ve gözlüğü olmayanlar,
• İsimlerin baş harflerine göre gruplama,

2 özelliğe sahiptir:

1. SİMETRİKLİK: İki veri arasında eşit ilişkiyi gösterir.

ÖRNEK : A=B ise B= A Kardeşlik ilişkisi : Faruk, Elif’in kardeşiyse Elif’de Faruk’un kardeşidir.

2. GEÇİŞLİLİK:

ÖRNEK : A=B, B=C İSE A=C Kardeşlik ilişkisi : Beren, Ceren’in kardeşidir. Ceren’de Deren’in kardeşi ise Beren, Deren’in kardeşidir.

2. SIRALAMA ÖLÇEĞİ (DERECELENDİRME, ORDİNAL)

• Birey yada nesnelerin ölçülen özelliklere sahip oluş miktarı bakımından
• AZLIK – ÇOKLUK, BÜYÜKLÜK – KÜÇÜKLÜK karşılaştırmasının yapıldığı ölçektir.

GENEL ÖZELLİKLERİ

• Sınıflama ölçeğine göre güvenilirdir.
• Sınıflama ölçeğine dönüşebilirler,
• Başlangıç noktası değişebilir,
• Belirli bir birimi yoktur,
• Büyüklük –küçüklük karşılaştırması yapılır, fakat miktar göstermezler.
• Dört işlem yapılmaz,
• Medyan ve Sıra farkları korelasyonu hesaplanabilir.

ÖRNEKLER

• Öğrencileri boy uzunluğuna göre sıraya koyma,
• Sınav sonuçlarını puan üstünlüklerine göre sıralama,
• Öğrencileri ağırlıklarına göre yazma,
• Elif’in İngilizce bilgisi iyi düzeydedir,
• Faruk, sınıfın en uzun öğrencisidir,
• Öğrencilerin ham puanları
• Dağları yüksekliklerine göre sıralama,

2 özelliğe sahiptir:

1. ASİMETRİKLİK: A> B İSE A>B olamaz.

ÖRNEK: İki kardeşin boy uzunluğu karşılaştırılırsa; Ayşe, Fatma’dan uzunsa Fatma, Ayşe’den uzun olamaz.

2. GEÇİŞLİLİK: A>B, B>C İSE A>C’dir.

ÖRNEK: Üç kardeşin boy uzunluğu karşılaştırılırsa; Aden, Beren’den uzun. Beren, Ceren’den uzun ise Aden, Ceren’den uzundur.

3. EŞİT ARALIKLI ÖLÇEK

• Birimleri eşit ve yapay , başlangıç noktası izafi sıfır olan ölçeklerdir.

GENEL ÖZELLİKLERİ

• Belli bir başlangıç noktası vardır.
• Başlangıç noktasında kullanılan sıfır, izafidir.
• Sınıflama ve sıralama ölçeklerine dönüşebilir.
• Sınıflama ve sıralamaya göre daha güvenilirdir.
• Eğitimde en çok kullanılan ölçeklerdir.
• Toplama ve çıkarma işlemleri anlamlı iken çarpma ve bölme anlamsızdır.
• Aritmetik ortalama, standart sapma, pearson momentler korelasyonu gibi hesaplamalar yapılır.
• Eksi değerler alabilir.

ÖRNEK

• Saat ve Takvim,
• Rakım, Paralel ve Meridyen,
• Başarı, ilgi, tutum, kişilik, zeka test ve envanterleri
• Başarı testinden 90 puan Ali’nin 45 puan alan arkadaşından ; 45 puan daha fazla puan almıştır. Arkadaşı, Ali’den 45 puan daha az puan almıştır demek anlamlıdır. Biri diğerinden iki kat bilgiye sahiptir yorumu yapılamaz.
• Antalya 40 derecedir. Kars,20 derecedir. Antalya, Kars’tan 20 derece fazladır denebilir fakat iki kat sıcaklıkta denilmez.

4. EŞİT ORANLI ÖLÇEK

• Birimleri eşit, gerçek (doğal) yada tanımlanmış, başlangıç noktası mutlak sıfır olan ölçektir.

GENEL ÖZELLİKLERİ

• Belli bir başlangıç noktası vardır.
• Başlangıç noktasında kullanılan sıfır, mutlaktır.
• Sınıflama ve sıralama ölçeğine dönüşebilir.
• En duyarlı ve en güvenilir ölçektir.
• Dört işlem ve istatistiki işlemler yapılır.
• Eksi değer almaz.

ÖRNEK

• SÜRE TUTULDUĞUNDA SAAT VE TAKVİM
• Sınavın başlamasına 10 dakika kaldı.
• Eylül, 70 aylık ve okula gidiyor.
• Kelvin termometresine göre sıcaklığın ölçülmesi,
• Metre,
• Baskül,
• Sayaçlar (elektrik, su, doğalgaz)
• Barometre ,
• Kronometre

Ali, 180 cm’dir. Arkadaşı Ahmet 90 cm’dir. Ali, Ahmet’in, iki kat boy uzunluğuna sahiptir denebilir. 

Ali, 180 cm ‘dir. (Eşit Oranlı)

Ali, sınıfın en uzun öğrencisidir. (Sıralama)

Ali , sınıfın uzun boylu öğrenci grubundadır. (Sınıflama)

F. ÖLÇÜT VE ÖLÇÜT TÜRLERİ

• Değerlendirme yapabilmek için kullanılan, ölçme sonuçlarının karşılaştırıldığı kriterlere, kurallara ölçüt denir.

İkiye ayrılır.

1. MUTLAK ÖLÇÜT

• Ölçme işlemi yapılmadan önce belirlenmiş olan, gruba yada öğrencilere göre değişmeyen, kesin ve net olan değerlendirmenin nasıl yapılacağını bildiren kurallardır.
• Mutlak ölçüt, bir alanın yada dersin yeterliliğinde hedeflerin değerlendirilmesinde, tanıma-seçme ve yerleştirmeye dayalı değerlendirmenin tanıma boyutunda, biçimlendirici ve değer biçici değerlendirmelerde kullanılır.

NOT: Hedeflerin hayati önem taşıdığı alanlarda mutlak ölçüt kullanılır. Çünkü mutlak ölçütün hedefleri garanti etmesi, verilen kararın kalitesini artırır. (KESME PUANI = MUTLAK ÖLÇÜT)

ÖRNEK

• Eğitimin hedefleri, içerik, kazanımlar,
• Öğretmen kanısı ( hedef dayanıklı)
• 100 sorudan 60 doğru yapan sınıfını geçer.
• 135 krediyi tamamlayan sınıfını geçer,
• Soruların %50 sini yapan dersten geçer.
• Vizenin%40+ Finalin%60 =60 olan sınıfını geçer.
• 18 yaşını dolduran her T.C vatandaşı oy kullanabilir.
• Boyu 175 cm ve üzeri olanlar okul takımına alınacaktır.
• 6 yıl iş deneyimi olanlar başvuru yapabilir.

2. BAĞIL ÖLÇÜT

• Ölçme sonucuna göre belirlenen, gruba göre değişiklik gösteren ve değerlendirmenin nasıl yapıldığını gösteren ölçüttür.
• Bağıl ölçüt, grupları karşılaştırmak için kullanılan en uygun ölçüttür.
• Hedeflerin hayati önem taşıdığı durumlarda kullanılmaması gerekir, çünkü hedefleri garanti edemez.

ÖRNEK 

• Sınıf ortalaması,
• Standart sapma,
• Çan eğrisi,
• Z ve T puanları,
• Tüm sıralama sınavları,
• Tüm seçme ve yerleştirme sınavları,
• (KPSS, ALES, LGS, ERİŞİ TESTLERİ)
• Ülke Normları ( zeka, yetenek, yaş )
• Sınavda %5’lik dilimde olanlar okula alınacaktır.
• %10’luk barajı aşan partiler meclise gidecektir.
• Ortalamanın üstünde puan alanlar sınıfını geçer.
• En başarılı ilk üç takım UEFA ‘ya gidecek.
• %3 lük dilimde olanlar burs kazanacak.

2. DEĞERLENDİRME VE TÜRLERİ

• Ölçme sonuçlarının ölçütle karşılaştırılıp bir karara varma sürecidir.
• UNUTMA!! Değerlendirmenin yapılabilmesi için;

1. Ölçme sonucu
2. Ölçüt

A. ÖLÇÜTE GÖRE DEĞERLENDİRME

1. MUTLAK DEĞERLENDİRME

2. BAĞIL DEĞERLENDİRME

B. AMACINA GÖRE DEĞERLENDİRME

1. TANIMA SEÇME VE YERLEŞTİRMEYE DEĞERLENDİRME

2. BİÇİMLENDİRİCİ YETİŞTİRİCİ DEĞERLENDİRME

3. DEĞER BİÇİCİ VE DÜZEY BELİRLEYİCİ DEĞERLENDİRME

A. ÖLÇÜTE GÖRE DEĞERLENDİRME

1. MUTLAK DEĞERLENDİRME

• Kritere dayalı değerlendirmede denir.
• Mutlak ölçüt kullanılarak yapılan değerlendirmedir.
• Eğitim sistemi ve programın sağlamlığını belirlemede, hazırbulunuşluk düzeyini belirlemede, öğrenme eksikliklerini belirlemede , konular arası aşamalılığın belirlenmesinde, bir alan yada dersin yeterliliğinin belirlenmesinde kullanılır.

ÖRNEK

• 100 sorudan 60 doğru yaptığın için sınıfı geçtin.
• 135 krediyi tamamladı ve geçti.
• 6 yıl iş deneyimi olduğu için işe alındı.
• 180cm olduğundan okul takımına alındı.
• 19 yaşında olduğundan oy kullandı.
• Soruların %50 sinden daha fazla doğru yaptı dersi geçti.
• Vize ve final ortalaması 45 olduğu için sınıfta kaldı.

2. BAĞIL DEĞERLENDİRME

• Norma dayalı değerlendirmede denir.
• Bağıl ölçüt kullanılarak yapılan değerlendirmedir.
• Tüm seçme – yerleştirme ve sıralama sınavlarında, yetenek sınavlarında kullanılır.

ÖRNEK

• Sınıf ortalamasının üstünde puan aldı, sınıfını geçti.
• Kontenjanı sınırlı okula seçildi.
• Z puanı +2 olduğu için dersini geçti.
• %3 lük dilime girdiği için burs almaya hak kazandı.
• %1 lik dilimde olduğundan Hacettepe tıp kazandı.
• X patisi %10 luk barajı aştığı için meclise girdi.
• Galatasaray , ilk 3’te olduğu için UEFA’ya gitti.

B. AMACINA GÖRE DEĞERLENDİRME

1. TANIMA SEÇME VE YERLEŞTİRMEYE DAYALI DEĞERLENDİRME

• Öğretim sürecinin başında yapılır.
• Bir öğretim programının amacı önkoşul, hazırbulunuşluk davranışlarının bireyler tarafından sağlanıp sağlanılmadığına, kontenjanları sınırlı programlara öğrenci seçmelerde kullanılır.

NOT: Ölçüt olarak mutlak ve bağıl ölçüt kullanılır.

• Hazırbulunuşluk, önkoşul öğrenmelerde = mutlak
• Seçme ve yerleştirmelerde = bağıl ölçütle kullanılır.
• Bu değerlendirmede en önemli geçerlik türü YORDAMA GEÇERLİĞİDİR. Çünkü gelecekteki bir başarı tahmin edilmeye çalışılır.
• Not vermek amacıyla yapılmaz.

ÖRNEK

• Muafiyet sınavları,
• Özel yetenek sınavları,
• Seviye tespit sınavları,
• Okullara giriş sınavları,
• ALES, AYT,TYT, LGS, KPSS (seçme sınavları)

2. BİÇİMLENDİRME ve YETİŞTİRMEYE DAYALI DEĞERLENDİRME

• Öğretim süreci içinde yapılır.
• Sistemin işlem ögesi incelenir.
• Ünite ve konu sonlarında yapılan değerlendirmedir.

Temel amaç;

• Ünite ve konulardaki öğrenme eksikliklerini ve güçlüklerini belirlemek,
• Öğretimin gidişatını gözden geçirmektir.
• Eğer bir dersin konu ya da üniteleri arasında aşamalılık özelliği varsa bu değerlendirmeye önem verilmelidir.
• Konular arasında aşamalılık olduğundan ölçüt olarak , mutlak ölçüt kullanılmalıdır. Çünkü hedefler garanti edilebilir.
• Öğrencilerin konuları öğrenip öğrenemediğini İZLEME TESTLERİ kullanılarak belirlenir.
• Not verilmez, verilse de göstermeliktir.

ÖRNEK

• İzleme testleri,
• Ünite testleri,
• Konu testleri,
• Quizler,
• Yaprak testler,
• Deneme sınavları,
• Konu sonu sözlü sınavlar,
• Tarama testleri,

3. DEĞER BİÇİCİ ve DÜZEY BELİRLEMEYE DAYALI DEĞERLENDİRME

• Öğretim sürecinin sonunda yapıldığı (final) gibi süreç içinde ara sınav (vize) olarak da yapılabilir.
• Sistemin çıktıları, ürünleri değerlendirilir.
• Özetleyici değerlendirme de denir.
• Hedeflere ulaşılma düzeyi hakkında bilgiler verir.
• Not verilir.
• Süreç sonunda öğrenci hakkında geçti-kaldı, başarılı- başarısız kararları da verilir.
• Mutlak ve bağıl ölçütle birlikte kullanılabilir.

ÖRNEK

• Başarı testleri,
• Final sınavları,
• Vize sınavları,
• Yeterlik sınavları,
• Unvan ve Uzmanlık sınavları,
• TUS ve DUS sınavları,
• Sertifika sınavları,
• Ehliyet sınavları,
• Erişi sınavları
• Bütünleme sınavları,
• Çan eğrisi

3. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ARASINDAKİ İLİŞKİ

ÖLÇME	DEĞERLENDİRME
Önce yapılır	Sonra yapılır
Gözlem ve betimleme	Karar verme
Objektif	Subjektif
Miktar belirlenir	Miktarın yeterli olup[1]olmadığına bakılır
Basittir	Karmaşıktır
Zorunludur	Zorunlu değildir
Ölçme kuralı	Ölçüt